■ رییس کل بانک مرکزی تهدید به استعفا کرد

آیا بهمنی می رود ؟

گیلانیان  :  این روزها همه بانک مرکزی را ملامت می‌کنند. گفته می‌شود علمکرد بانک مرکزی نه درمان، بلکه نمک بر زخم‌های اقتصاد پاشیده است. در این گیر و دار اخباری مبنی بر تهدید به استعفای رییس بانک مرکزی منتشر شده است؛ گفته می شود بهمنی برای ماندن در بانک مرکزی شروطی اعلام کرده است.  روز گذشته خبرگزاری فارس گزارش داد که  محمود بهمنی ادامه فعالیت خود را در این بانک به همکاری دستگاههای مرتبط و نیز آزادی عمل در تعیین سیاست‌های بانک مرکزی مشروط کرده است.این درحالی است که صندوق بین المللی پول پیشتر، در گزارش خود از تاثیر تحریم ها ی ایران، بانک مرکزی ایران را فاقد استقلال لازم برای چاره‌جویی ارزیابی کرده بود.
اقتصاد ایران شاهد روزهایی تاریخی است، در یک روز قیمت دلار دویست تومان افزایش یافت. علت هر چه باشد این ثبت تاریخی، بانک مرکزی را متوجه اتهام ناکارآمدی کرده است، نهادی که مسئول تنظیم بازار ایران و جلوگیری از تورم است. سیاست‌های بانک مرکزی ناکارآمد خوانده می‌شود و این درحالی است که تحریم‌های جدید خرید نفت از ایران را نشانه گرفته است. اما خود این تحریم‌ها معمایی جدید را پیش روی بانک مرکزی نهاده است، نهادی که برخی گمان می‌کنند که حضور پر رنگ قوه مجریه استقلال آن را با چالش مواجه کرده است.

سیاست های بانک مرکزی در حوزه سکه و ارز
کارشناسان معتقدند عملکرد بانک مرکزی در عرضه سکه و طلا، تلاش برای پایین نگهداشتن نرخ ارز باعث به هم خوردن جو روانی و به هدر رفتن منابع کشور شده است. آن ها می گویند که سیستم بانکی ناکارآمد بوده و دخالتهای نابجای این نهاد دولتی در بازارهای مختلف ارز و وضعیت را بدتر کرده است. سیاست‌های بانک مرکزی برای تدبیر در این زمینه موجبات ایجاد صف‌های طولانی برای خرید ارز و سکه را فراهم و عملا دردی را درمان نکرد.
چندی پیش رییس اتاق بازرگانی تهران سیاست‌‌های بانک مرکزی در مورد ارز را زمینه ساز بحران در این بخش ارزیابی کرده بود. آل اسحاق گفته بود که فعالان اقتصادی به شدت نگران تداوم قیمت ارز هستند چرا که نرخ ارز در تمام ارکان اقتصاد کشور نقش کلیدی داشته و ملتهب نگه داشتن فضای تبادلات ارزی و عدم قاطعیت در اتخاذ یک تصمیم خسارات فراوانی را به همراه دارد. برخی از نمایندگان مجلس عنوان کرده اند که التهاب در بازار ارز به خاطر تکاپوی دولت برای تامین کسری بودجه ای است که طرح هدفمندی یارانه‌های تحمیل کرده است. خباز عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این رابطه معتقد است که یکی از دلایل افزایش قیمت طلا و دلار این است که دولت با فروش دلار دولتی بیش از ۱۲۰۰ تومان و دلار آزاد بیش از ۱۵۰۰ تومان در بازار بخشی کسری بودجه خود را جبران می‌کند.

تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران
درحالیکه برخی از کارشناسان و فعالان سیاسی و اقتصادی در ایران، تحریم‌ها را بر ایران موثر نمی‌دانند و معتقدند که این کار استقلال ایران را افزوده و ایران می‌تواند نیازهای خود را از کشورهای دوست و همراه تامین کند، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که باید از خام اندیشی دور شده و به مدیریت تحریم‌ها پرداخت. درهمین راستا صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد، بانک‌های دولتی ایران در اثر تحریم‌های اقتصادی ضربه خورده اند به نحوی که دولت مجبور به تجدید ساختار مالی آنها شده است.
در این گزارش آمده است که تحریم‌ها همچنین تامین مالی مبادلات تجاری و پرداخت‌های خارجی را مشکل کرده و باعث انصراف شرکت‌ها از سرمایه گذاری در ایران شده است. به گفته صندوق بین‌المللی پول یکی از راه‌های مقابله با این وضع، انضباط در سیاست پولی است، اما دامنه اختیارات بانک مرکزی در تعیین سیاست پولی بسیار محدود شده است. رییس بانک مرکزی نیز البته در نشستی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران عنوان داشته بود که تحریم‌ها ایران را در دو سال آینده در شرایط دشوار اقتصادی قرار خواهد داد، بهمنی گفته بود که باید در دوسال آینده به نوعی اقتصاد کشور اداره شود که گویی در شعب ابی‌طالب گرفتار شده است.
رنجش بانک مرکزی از عدم استقلال
حجم بدهی دولت به بانک‌ها و بانک‌ها به بانک مرکزی رقم بالایی است که نشان دهنده آن است که دولت دست خود را هر وقت بخواهد در جیب بانک مرکزی کرده و کسری بودجه خود را جبران می‌کند. کوشش دولت برای تامین کسری بودجه با فروش منابع ارز و طلا نشانه‌‌ای از همین رویکرد دولت است. از سویی دیگر عدم ثبات در مدیریت این نهاد اقتصادی را نیز می‌توان مورد اشاره قرار داد.
خود بانک مرکزی البته نیاز به بازسازی دارد و از عدم ثبات مدیریتی رنج می‌برد. پس از بازداشت و برکناری حمید پورمحمدی قائم مقام بانک مرکزی، این دستگاه اقتصادی دولت بدون قائم مقام اداره می‌شود، پیشتر شنیده می‌شد که قائم مقام بانک مرکزی، مدیر سایه و اصلی این نهاد اقتصادی است که منویان دولت را پیش می‌برد. از سویی دیگر از آبان ماه که حسین قضاوی معاون سابق بانک مرکزی برای مدیریت بانک اکو به کشور ترکیه رفت، بانک مرکزی جاگیزینی برای این معاونت پیدا نکرده است. تصمیمات پرنوسان بانک مرکزی در زمینه‌های مختلف و عدم ثبات در حوزه مدیریتی از سوی دیگر شبهه عدم استقلال بانک مرکزی را تقویت کرده است. استقلال بانک مرکزی توصیه کارشناسان است، چیزی که گویا دغدغه رییس این نهاد دولتی نیز می‌باشد، اگر چه رییس آن بارها در عیان و در اظهار نظرهای رسمی با رد عدم استقلال خود گفته است که اگر روزی ببیند که استقلال ندارد حتما استعفا خواهد داد.
اما دیروز یک مقام آگاه در گفتگو با فارس خبر از نهان داده و گفته است که رئیس کل بانک مرکزی پس از برگزاری مجمع اخیر این بانک ضمن گلایه از شرایط حاکم در نظام تصمیم‌گیری در مورد سیاست‌های پولی، ادامه کار در بانک مرکزی را تنها مشروط به همکاری دستگاه‌های مرتبط و آزادی عمل در تعیین سیاست‌های بانک مرکزی کرده است. به نظر می رسد بهمنی همان طور که صندوق بین المللی پول و برخی از کارشناسان داحلی معتقدند می‌داند که از استقلال لازم برخوردار نیست اما او تنها در نهان است که گفته است در صورت اصرار برخی دستگاه ها بر ادامه سیاست‌های فعلی ادامه همکاری به عنوان رئیس کل بانک مرکزی بسیار مشکل می‌باشد، آیا این آگاهی و اظهار نظر غیر علنی به مرحله اعلام عمومی خواهد رسید و سکاندار بانک مرکزی استعفا خواهد داد؟/فرارو