■ مغایرت شعار گیلان فرهیخته و

عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

گیلانیان : درحالی که دانشگاه‌های آزاد اسلامی سایر استان‌ها بر افزایش کیفیت علمی و بالندگی روزافزون خود در تلاش‌اند و  پس از سه دهه فعالیت از بسیاری از مشکلات ابتدایی، نظیر تأمین فضای مناسب برای تحصیل دانشجویان و تدریس هیأت علمی مورد نیاز رهایی یافته‌اند، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با بحرانی فراگیر و فزاینده روبه‌روست که به منظور تنویر افکار عمومی و ایجاد فضای گفت‌وگو برای تصمیم‌سازی بهتر، این موضوع را به بحث می‌گذاریم.

از آن‌جا که کار اجرایی در استان گیلان از ویژگی‌های خاص خود برخوردار است و همیشه عده‌ای درصدد تخریب و حذف رقبا هستند و گفت‌وگو و مصالحه در عرصه اجرایی گیلان غائب است، تعیین رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت به کلاف سردرگمی تبدیل شده است که تا کنون بیش از سه ماه از این وضعیت می‌گذرد و در این نوشتار درنظر داریم با نقد شرایط پیش آمده، در یافتن راه حلی منطقی [کمکی] به مسئولان تصمیم‌گیری [کرده باشیم].

در آبان ماه امسال طی سناریویی از سوی شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی منطقه ۱۷، بدون اطلاع نماینده محترم ولی فقیه و امام جمعه رشت، فردی به‌عنوان جانشین نامبرده معرفی گردید که با مخالفت‌های صورت‌گرفته، حکم فرد معرفی‌شده یکشبه ابطال شد و دانشگاه علاوه بر این‌که رئیس خود را از دست داد، با سرپرستی رئیس منطقه ۱۷ دانشگاه آزاد اسلامی (دکتر محمدحسین سرورالدین) اداره می‌شود تا رئیس جدید تعیین گردد.

 شایان ذکر است، دکتر محمدحسین سرورالدین، ۶۲ ساله، اهل تبریز و استاد شیمی تجزیه دانشگاه تبریز که سابقه ریاست دانشگاه تربیت معلم تبریز، دانشگاه تبریز، منطقه ۲ و ۱۳ دانشگاه آزاد اسلامی، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، سازمان سنجش و آموزش کشور و دبیری جامعه اسلامی دانشگاهیان استان آذربایجان شرقی را در کارنامه فعالیت‌های اجرایی خود دارد، ۳۰ اردیبهشت ماه سال جاری همزمان با مسئولیت ریاست سازمان سنجش و آموزش کشور، با حکم رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به سمت ریاست منطقه ۱۷ این دانشگاه به مدت دو سال منصوب شد. وی در ۲۷ خرداد ماه از مسئولیت سازمان سنجش و آموزش کشور استعفا کرد و ۹ آبان ماه نیز با حفظ سمت، سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت شد.

پس از این ناکامی، بار دیگر تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با حمایت از دبیر منطقه (دکتر علیرضا اقدامی معافی) سعی کردند که با ریاست ایشان بر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، وی را بر منصب جدیدالتأسیس دبیری هیأت امنای استان گیلان نیز بنشانند (رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دوم بهمن ماه به استناد بند ۲ ماده ۱ مصوبه “ترکیب و وظایف و اختیارات هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی” شورای عالی انقلاب فرهنگی، با صدور احکامی، رؤسا (سرپرستان) بزرگترین واحد دانشگاه آزاد اسلامی هر استان را به‌عنوان دبیران هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی منصوب نمود)^۱ که با به نتیجه نرسیدن این سناریو، رئیس منطقه با طراحی سناریویی جدید، درنظر دارد همشهری آذربایجانی خود (دکتر بهروز دانشیان) را از واحد لاهیجان به واحد رشت منتقل نماید و در این راستا تلاش می‌کند تا حمایت نهادهای مسئول دانشگاه را نیز به این تصمیم رهنمون سازد.

بر همین اساس وی در جلسه ماه گذشته هیأت امنای دانشگاه، رؤسای واحدهای لاهیجان و رودبار را به عضویت هیأت امنای استانی دانشگاه درآورد (رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دوم بهمن ماه به استناد بند ۱۱ ماده ۱ مصوبه “ترکیب و وظایف و اختیارات هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی” شورای عالی انقلاب فرهنگی، با صدور احکامی، رؤسای واحدهای منتخب برای عضویت در هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی که پس از رأی‌گیری توسط رؤسای واحدهای هر استان مشخص شدند را منصوب کرد) و زمینه‌های ارتقاء همشهری خود را فراهم نمود، که ایکاش گیلانیان نیز از این مودت و هم‌سویی درس می‌گرفتند؛ همکاری و مساعدتی که گیلانی‌ها در همکاری با هم از آن دریغ می‌کنند و در نتیجه [دیگران] به سادگی بر امورات گیلانیان مسلط می‌[شوند].

اکنون چگونه نماینده محترم ولی فقیه و امام جمعه رشت که از حامیان بومی‌گرایی در مدیریت اجرایی استان گیلان است، با این تصمیم روبه‌رو خواهد شد، معلوم نیست! متأسفانه در دوره مدیریت رئیس منطقه ۱۷ دانشگاه آزاد اسلامی و سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت مشکلاتی برای دانشجویان و خانواده‌های گیلانی ایجاد شد که جا دارد سازمان مرکزی دانشگاه با توجه به این بازخوردها، نسبت به اخذ تصمیم درست در این‌خصوص اقدام نماید.

از آن‌جا که متأسفانه نشانه‌هایی از جلب موافقت مسئولین استان گیلان و سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با این تصمیم رئیس منطقه وجود دارد، نظر مراجع تصمیم گیرنده را به موارد شرح زیر برای تصمیم‌گیری بهتر درخصوص دانشگاه آزاد اسلامی گیلان جلب می‌نماییم:

۱- طی این مدت، سرپرست دانشگاه تصمیماتی اتخاذ نموده است که نشان‌دهنده ناآشنایی با فرهنگ و تمدن گیلانی است:

الف) تصمیم درخصوص اجباری کردن استفاده از چادر به‌وسیله کارکنان واحد رشت و سایر واحدهای دانشگاهی استان که با تهدید در یک سخنرانی عمومی در آبان ماه و سپس پرداخت کارت هدیه خرید چادر برای کارکنان دانشگاه صورت گرفت. (البته این مورد بعداً در مصاحبه ایشان با رسانه‌ها اختیاری اعلام شد، ولی کارکنان دانشگاه تهدید شدند که در صورت سرپیچی، به کمیته انضباطی معرفی خواهند شد). در صورتی که بانوان شاغل در واحد رشت که بعضاً چادری نیز هستند، از حجاب و متانت کاملی برخوردارند و این مسأله موجب احساس توهین و ناراحتی بسیاری از بانوان شاغل و خدوم دانشگاه شده است.

ب) تصمیم درخصوص جداسازی جنسیتی دانشجویان و راه‌اندازی یکی از نخستین دانشگاه‌های جنسیتی کشور در استان گیلان و سپردن ریاست دانشکده پردیس خواهران به همسر دبیر منطقه ( … ) که این موضوع در روزهای ۲۵ و ۲۶ آذر ماه با اعتراض و تحصن دانشجویان رشته پرستاری مواجه شد و رئیس دانشگاه نسبت به اصلاح آن تصمیم، اقداماتی را انجام داد و ظاهراً از سوی نهادهای ناظر و سازمان مرکزی نیز مورد شماتت قرار گرفت.

ج) تخریب محوطه دانشگاه با قطع درختان قدیمی که بعضاً محل نشستن دانشجویان بود که این موضوع نیز از سوی دانشجویان با انتقادات بسیاری روبه‌رو شده است.

د) عدم حضور متناوب در دانشگاه و ایجاد بی‌انگیزگی و رخوت در فعالیت‌های کارکنان و معاونان دانشگاه.

هـ) کاهش و افزایش حق جذب برخی از اساتید دانشگاه بدون اعلام ملاک‌های این اقدام.

۲- سرپرست دانشگاه طی سه ماه گذشته عملکرد مثبتی چون گسترش مسجد دانشگاه داشته است، اما آن‌چه که مورد نظر این نوشتار است، روزمرگی حاکم و تصمیمات آنی و بدون مشورت وی درخصوص بزرگترین دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان و نخستین دانشگاه آزاد اسلامی کشور است که در مواقع حساس می‌تواند سبب بحران در دانشگاه شود.

۳- با عنایت به هیأت امنایی شدن مناطق دانشگاه آزاد اسلامی و اختیارات وسیعی که این هیأت‌‌ها دارند، به‌نظر می‌رسد تجدید نظر در تصمیم‌گیری‌های شتابزده و غیرکارشناسانه در بالندگی علمی استان گیلان نیز مؤثر باشد.^۲

۴- استان گیلان از هیأت علمی بومی توانمندی برخوردار است که شایسته است به منظور ارج گذاری به داشته های خود از این ذخائر ارزشمند برای ریاست واحد رشت استفاده شود.

۵- متأسفانه هنوز دانشگاه‌ آزاد اسلامی مرکز استان از فضای ساختمانی مناسبی برای فعالیت چند هزار دانشجو و چند صد استاد خود بی‌بهره است و رئیس جدید می‌بایست این نقص بزرگ را برطرف نماید.

۶- عدم گسترش رشته‌های تحصیلات تکمیلی و بی‌توجهی در به‌کارگیری نیروهای توانمند علمی در سطوح مدیریتی، از دیگر مشکلات دانشگاه است که تدبیری همه‌جانبه را توسط مدیری شایسته و کارآمد می‌طلبد.

۷- در بسیاری از کشورها، برای تعیین رئیس دانشگاه سعی می‌شود از اعضای هیأت علمی شایسته و باکفایت آن دانشگاه بهره گرفته شود. اما ظاهراً در این استان هر کسی که در گروه، باند و یا قبیله ما باشد، از امتیازات بیشتری برای ریاست برخوردار است! به‌خصوص این‌که شنیده شده است، رئیس منطقه ۱۷ دانشگاه آزاد اسلامی و سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با شصت سال سن به‌ تازگی پیگیر عضویت در هیأت علمی واحد لاهیجان هستند!

امید است موارد برشمرده مورد توجه اعضای هیأت امناء استان گیلان و مسئولین سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی قرار گیرد و در انتخاب رئیس دانشگاه موارد برشمرده را مورد توجه قرار گیرد تا حقی از فرهیختگان گیلانی تضییع نگردد.

پی‌نوشت:

۱- مصوبه “اصلاح بند (ی) ماده (۱۲) و ماده (۲۱) اساسنامه اصلاحی دانشگاه آزاد اسلامی” که در جلسه ۷۲۱ مورخ ۲ آبان ۱۳۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

بند (ی) ماده ۱۲- انتخاب رئیس بزرگترین واحد مرکز استان به پیشنهاد رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و انتخاب رئیس واحدهای دیگر استان به پیشنهاد رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و تأیید هیأت امنای استان می‌باشد.

ماده ۲۱- عضویت در هیأت مؤسس و هیأت امناء دانشگاه قائم به شخص است و قابل واگذاری به غیر نیست.

۲- مصوبه “ترکیب و وظایف و اختیارات هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی” که در جلسه ۷۲۱ مورخ ۲ آبان ۱۳۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به ‌تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌شود:

ماده ۱- ترکیب اعضای هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی:

۱- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی یا نماینده تام‌الاختیار وی به‌عنوان رئیس هیأت امنای استانی

۲- رئیس بزرگترین واحد مرکز استان به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان و دبیر هیأت امنای استانی

۳- امام جمعه مرکز استان

۴- استاندار

۵- نماینده وزیر علوم،‌ تحقیقات و فنآوری

۶- نماینده وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

۷- نماینده رئیس دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها

۸- نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی با معرفی دبیرخانه شورا

۹- چهار نفر از شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی استان به انتخاب رئیس دانشگاه آزاد اسلامی

۱۰- دو نفر از شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی استان به انتخاب هیأت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی

۱۱- دو نفر از رؤسای واحدهای استانی به انتخاب رؤسای واحدهای استان

تبصره ۱- جلسات هیأت امنای استانی با حضور حداقل ۱۰ نفر از اعضای فوق رسمیت دارد و تصمیم‌ها با رأی حداقل ۷ نفر از اعضای حاضر به تصویب می‌رسد. در صورت حضور بیش از ۱۰ نفر از اعضاء، ملاک اعتبار مصوبات، رأی اکثریت اعضای حاضر خواهد بود.

تبصره ۲- در هنگام تصمیم‌گیری برای هرکدام از واحدهای استانی، رئیس آن واحد می‌تواند با حق رأی در جلسه هیأت امنای استانی شرکت نماید.

تبصره ۳- عضویت در هیأت امنای استانی قائم به شخص است و قابل واگذاری به غیر نیست.

تبصره ۴- احکام اعضای هیأت امنای استانی برای یک دوره چهار ساله توسط رئیس هیأت امنای استانی صادر خواهد شد. انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده ۲- وظایف و اختیارات هیأت امنای استانی دانشگاه آزاد اسلامی:

۱- تهیه و تدوین برنامه و طرح جامع میان مدت و بلند مدت واحدهای دانشگاهی مستقر در استان

۲- تهیه و تصویب ساختار تشکیلاتی و آیین‌نامه‌های مالی و اداری هر واحد دانشگاهی مستقر در استان

۳- تعیین خزانه‌دار برای هر واحد دانشگاهی مستقر در استان و همچنین تعیین اشخاصی که حق گشایش و برداشت ازحساب‌های بانکی به ‌نام آن واحدهای دانشگاهی را دارند، با رعایت مقررات و دستورالعمل‌های مربوطه

۴- تعیین حسابرس برای هر واحد دانشگاهی مستقر در استان

۵- بررسی و تصویب حساب‌ها و ترازنامه سالیانه هر واحد دانشگاهی مستقر در استان با توجه به گزارش حسابرسی

۶- جذب کمک‌های مالی و امکانات برای واحدهای دانشگاهی مستقر در استان

۷- نظارت بر اجرای صحیح و کامل آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی، آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و دانشجویی دانشگاه و مقررات مربوط به اعضاء هیأت علمی و کارکنان اداری و تعرفه حقوق و دستمزد و نظارت بر اجرای صحیح برنامه سالیانه و میان مدت و بلند مدت هر واحد دانشگاهی

۸- تصویب تأسیس، توسعه یا انحلال واحدها و مراکز دانشگاهی در استان در چارچوب ضوابط شورای گسترش آموزش عالی وزارتین علوم، تحقیقات و فنآوری و بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی

۹- تصویب ظرفیت پذیرش دانشجو و نیز پیشنهاد ایجاد رشته‌های جدید در چارچوب ضوابط شورای گسترش آموزش عالی وزارتین مزبور

۱۰- تصویب تغییر میزان و چگونگی دریافت شهریه دانشجویان واحدهای دانشگاهی استان در چارچوب ضوابط وزارتین مزبور

۱۱- تنظیم و تصویب آیین‌نامه داخلی هیأت استانی

۱۲- تصویب اخذ وام و تسهیلات با رعایت کامل آیین‌نامه مالی و معاملاتی دانشگاه

۱۳- تعیین نحوه اداره واحدهای اقتصادی (تولیدی، خدماتی، فرهنگی و …) در استان
تبصره ۱- هیأت امنای استانی در انجام وظایف خود موظف به رعایت کلیه قوانین و مقررات مرتبط، از جمله مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستورالعمل‌های وزارتین علوم، تحقیقات و فنآوری و بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی می‌باشد.

تبصره ۲- کلیه مصوبات هیأت امناء استانی با تأیید رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ می‌شود.
ماده ۳- این مصوبه در ۳ ماده و ۶ تبصره در جلسه ۷۲۱ مورخ ۰۲/۰۸/۱۳۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

منبع : لاهیک با اندکی دخل و تصرف