گاهی خداوند با این نعمت مردمی را تنبیه می کند :
باز باران بی ترانه …
گیلانیان : باران نعمت الهی است که از آسمان نازل می شود (من السماء ماء) و خداوند گاهی با این نعمت مردمی را تنبیه می کند (قوم نوح)و گاهی عاملی است برای آزمون تدبیر مدیران جامعه. شهرها و روستاهای استان گیلان در معرض تهدید حوادث غیرمترقبه متعددی قرار دارند. و این حوادث هر از گاهی موجب وارد شدن خسارتهای مالی و جانی به شهروندان می شود. زلزله، سیل، باران های شدید،رعد وبرق، برف، پیشروی آب دریا، خشکسالی از جمله حوادثی است که در سالهای اخیر مردم گیلان را آزار داده و مشکلاتی ببار آورده است.
در چند روز اخیر شدت ریزش باران یکبار دیگر شهروندان گیلانی بخصوص مردم شهر رشت را غافلگیر کرده است. بطوری که در مدت ۱۱ و نیم ساعت ۱۱۸ میلی متر باران در رشت باریده است که در ۱۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. از طرفی ساختار شهرسازی را با چالش مواجه کرده است. مهندس شهرسازی ما بر اساس پیش بینی های حوادث غیرمترقبه پایه گذاری نشده است. اساسا تفکر و مطالعه دقیق و مهندسی مدرن شهرسازی ما قرار ندارد. حل مقطعی مشکلات شهری استراتژی بسیاری از مدیران شهری است. امکانات و مجموعه نیروی انسانی موجود در شهرداری و دیگر نهادها ظرفیت مناسب را برای عمران بهینه شهری ندارند در نتیجه با افزایش عوامل حادثه ساز خدمات شهری بشدت مختل شده و مشکلات زیادی متوجه مردم می گردد.
شهر رشت در یک شیب جنوبی- شمالی قرار دارد، رودخانه بزرگ گوهررود و زرجوب از داخل شهر عبور می کند که در شرایط عادی عامل مهمی جهت انتقال فاضلاب و آبهای سطحی به خارج از شهر است. اما همین رودخانه ها در شرایطی که شدت و مدت بارندگی زیاد باشد کارکرد منفی پیدا می کنند. یعنی آب باران از این رودخانه ها پس از رسیدن به مرداب پیربازار و مزارع اطراف و پر شدن آنها پس می زند و از نواحی پایین دست و سمت شهر حرکت می کند و وارد خیابان ها و کوچه ها و حیاط خانه ها شده و با فاضلاب شهری مخلوط می گردد و آلودگی های زیست محیطی را فراهم می کند. از طرفی هنوز بین اگوهای آبهای سطحی و فاضلاب تفکیک حاصل نشده و ساخت اگوهای کشنده آبهای سطحی بنحوی است که آب باران به سختی وارد آنها شده و برای بسیاری از آگوها درپوش های مناسب تعبیه نشده و یا موقع مرمت خیابان و کوچه ها بسیاری از این درپوش ها محو می گردد. در نتیجه آب باران در خیابانهای اصلی و فرعی به راه می افتد و آب گرفتگی معابر را به وجود می آورد.
نوع شیب بندی خیابانها و شبکه معابر هم از مهندسی مناسب برخوردار نیست تا آبهای سطحی از خیابانها و کوچه ها، مسیر مشخصی را طی و به رودخانه ها و نهرها وارد شوند. به طور مثال فاصله بین میدان نیروی دریایی و میدان امام علی ع یعنی بلوار جاده سنگر در روز یکشنبه ۳/۷/۹۰ با آب گرفتگی شدید همراه بود در حالی که رودخانه زرجوب در حاشیه آن قرار دارد و ارتفاع آب هم در سطح پایین قرار داشت. طراحی بلوار می توانست به نحوی انجام گیرد که آبهای سطحی به سمت رودخانه سرازیر شود ولی این پیش بینی انجام نشده است.گرچه تاکنون شهر رشت با سیلاب همراه نبوده اما در هر سال چند بار با شدت ریزش باران شبکه معابر و مراکز مسکونی با آب گرفتگی مواجه می شوند اما چه باید کرد؟
۱- مطالعه دقیق و ارائه راه کارهای کاربردی جهت جمع آوری آبهای سطحی با استفاده از کارشناسان و مشاوران خبره
۲- در طراحی و احداث شبکه معابر، کمربندی ها و … پیش بینی لازم در مواجه با ریزشهای شدید باران و راههای هدایت آنها به خارج از شهر انجام شود.
۳- اصلاح شبکه معابر جهت هدایت طبیعی آبهای سطحی به سمت رودخانه های شهر و خارج از شهر
۴- تفکیک هر چه سریع تر اگوهای اتصال آبهای سطحی و فاضلاب
۵- طراحی کانال ویژه جهت انتقال آب رودخانه زرجوب و گوهر رود از بالا دست و پایین دست به سمت دریای خزر
۶- جلوگیری از ساخت مساکن ویلایی بدون پیلوت در حاشیه شهر و روستاها
۷- لایروبی مرداب پیربازار- انزلی با دو هدف ۱- انتقال سریع آبهای سطحی به هنگام ریزشهای شدید باران ۲- احیای مسیر قایقرانی و کشتی رانی بین شهر رشت و دریای خزر جهت رونق اقتصادی و گردشگری.
به قلم دکتر اصغر شکرگزار شهردار سابق رشت در شمال ما
نظرات
بدون نظر