■ انگاره سازی دو مدل رفتاری انتخاباتی :

تردید یا تبلیغ ؟ شکست یا پیروزی؟

«ایمان داشتن وباورکردن مردم ،بزرگترین پشتوانه تو خواهد بود .پس چرا تردید؟ خود را از این تردید چگونه رها کنم ؟»

اختصاصی گیلانیان : آگاهان سیاسی اگررقابتهای نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را به یاد بیاورند .حتما در کنار این نکته که جبهه دوم خرداد واصولگرایان به دنبال راه حلی برای معرفی نامزد واحد از میان اسامی مختلف بودند وتا آخرین لحظه نیز برای رسیدن به منافع مشترک گروه خویش به تفاهم رضایت ندادند.بی تردید مواضع دو پهلوی آیت الله هاشمی رفسنجانی در آمدن ونیامدن به عرصه انتخاب مردم را به خاطر می آورند.

هاشمی تا قبل از ثبت نام درباره حضور خود دوپهلو صحبت وعمل میکرد و با این رفتار اجازه نمی داد آرایش صحنه انتخابات وگروه های سیاسی شکل منسجمی بگیرید.چراکه وی در هر دوجبهه به دلیل فراجناحی بودنش طرفداران ومخالفان سرسختی داشت .وبه رغم اینکه از اواخر آذر ماه ۱۳۸۳ائتلاف حامیان هاشمی با حضور ۲۲حزب وگروه سیاسی به رهبری حزب اعتدال وتوسعه که محمد باقر نوبخت دبیرکلی آن را برعهده داشت ،تشکیل شد؛

حضور قطعی هاشمی هرچند وقت یکبار همچون گذشته از طرف یکی از هواداران یا رسانه های نزدیک وی اعلام وچند روز بعد تکذیب می شد ودر حالیکه دیگر نامزدها عزم خود را به صورت علنی جزم کرده وبه دنبال سفر به شهرستانها وجذب اعضای ستاد شهرستانی بودند.هاشمی رفسنجانی به صورت مرتب از داخل کاخ مرمر با گروهای مختلف سیاسی دیدار می کرد وبعد از این دیدارها نیز معمولا مستمعین برداشتهای متضادی از صحبتهای میزبانشان داشتند :هاشمی قطعا می آید! . هاشمی قطعا نمی آید ! 

اتخاذ سکوت پیچیده وندادن جواب قطعی هاشمی  تا آغاز سال ۸۴ ادامه یافت واز آمدن ونیامدنش خبری نبود بویژه اینکه عده ای از سیاستمداران واعضای خانوداه اش اورا از حضور در صحنه انتخابات نهی میکردند وعده ای دیگر نیز وی را به شدت برای نامزد شدن تشویق میکردند.درکنار مطرح شدن چنین درخواستهای متضادی برخی از رسانه ها وجرایدهم با ارایه نظرسنجی هایی ،هاشمی را برنده قاطع انتخابات معرفی کرده و برای رقبای او هیچ شانسی قائل نبودند.

اگرچه بالاخره تردیدها در پنجم اردیبهشت به پایان رسید و هاشمی در جمع عده ای از کارشناسان کشاورزی که به دیدارشان رفته بودند درباره حضورش در انتخابات گفت:

 فکر میکنم باید داروی تلخ را مصرف کنم اتفاقی که مایل نبودم بیفتد ظاهرا در حال وقوع است.

فارغ از اینکه چه دلایلی سبب شکست هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری شد می توان به  رفتار انتخاباتی و شیوه ای که او درزمینه مواجهه با افکار عمومی در پیش گرفت  به عنوان یکی از این دلایل اشاره کرد.درحالیکه دیگر نامزدها به دنبال جلب نظر گروههای سیاسی ومردم بودند این رویه در مورد این پیر کهنه کار سپهر سیاست ورزی ایران برعکس بود و این گروه ها و جمعی از طرفدارنش بودند که از وی دعوت میکردند که وارد عرصه رقابت شود .

این دعوت و پاسخ های متناقض ، ادامه یافتن فرسایشی استراتژی آمدن ونیامدن ها تا روزهای آخر ، این معنی را در اذهان تداعی میکرد که اگر نامزد قدری پیدا شود من وارد نمیشوم .

پس مردم بدانید باید از من دعوت شود تا بیایم چرا که من ناجی ملت ایرانم!

این وضع خود سبب روی گردانی قشر خاکستری و افرادی شده بود که درمورد انتخاب نامزذ نهایی خود مردد بودند.

رفتار انتخاباتی طرفداران آقای هاشمی نیز جای تامل دارد چراکه بیشتر آنان بدون دیدن رقیب  اورا برنده بلا منازع انتخابات معرفی میکردند.غافل از آنکه میدان شطرنج سیاست عرصه ای غیر قابل پیش بینی و پیچیده است.

 به نظر نگارنده شیوه رفتار انتخاباتی قهرمانی چابک نیز تا حد زیادی با رفتار هاشمی رفسنجانی شباهت دارد .

در این روزها  نیز بحث آمدن و نیامدن قهرمانی در حالی مطرح میگردد که فرصت زیادی تا انتخابات نمانده وچهره نامزدهای اصلی بیشتر شهرها  نیز مشخص شده است. و این افراد بویژه رقبای سرسخت، اعضای کلیدی  ستادهایشان را انتخاب و سازمان دهی کرده اند .از طرف دیگر تایید و تکذیب های ورود قهرمانی چابک به انتخابات خانه ملت از سوی نزدیکانش و دامن زدن به این ابهامات بر این شباهت افزوده است.

شباهت دیگر اینکه بیش تر اطرافیان این نامزد نیز همچون اطرافیان هاشمی پیروزی اش را قطعی میدانند وبرای رقبا شانسی قائل نیستند.

وجود عده ای افراد متملق و فرصت طلب در اطراف قهرمانی چابک به دلیل شانس بالای پیروزی اش نیز شباهت دیگری است که میتوان به آن استناد کرد.

البته باید داشتن مخالفان وطرفدارن سرسخت، فراجناحی بودن  و وابستگی نداشتن به گروه سیاسی و اعلام شرکت نکردن برخی کاندیداها در صورت حضور مهندس قهرمانی در انتخابات را به لیست این فهرست ها بیافزاییم 

کوتاه سخن اینکه بررسی مدل رفتار انتخاباتی آیت الله هاشمی رفسنجانی با روح الله قهرمانی چابک نشان می دهد وی نیز خواسته یا ناخواسته همین شیوه را در پیش گرفته است. اما حتی اگر بپذیریم این راهبرد سبب پیروزی هاشمی میشد نمی تواند درباره روح الله قهرمانی چابک صادق باشد.

دلیل اول اینکه : شرایط برگزاری و انگیزه های رای دهندگان انتخابات ملی ریاست جمهوری با انتخابات محلی مجلس شورای اسلامی متفاوت است.

دوم اینکه : در انتخابات مجلس شورای اسلامی از نقش احزاب ، گروهها وروشنفکران سیاسی به نسبت انتخابات ریاست جمهوری کاسته میشود ونمی توان فقط به نظرات مثبت آنان چشم دوخت.

سومین دلیل نیز این میتواند باشد که : به هر حال آیت الله در حوزه انتخابیه خود که ایران بود حضور داشت اما مهندس حتی در ایران نیز حضور ندارد چه رسد به حوزه انتخابیه اش اگرچه هنوز حوزه انتخابیه احتمالی اش نیز مشخص نیست وعده ای از رودسر واملش وعده ای از رشت سخن میگویند

روح الله قهرمانی چابک  بی شک می تواند نماینده ای شایسته و در خور شان گیلانیان باشد اما این روزها حتی نزدیکانش نیز نمی دانند او چه درسردارد.امیدواریم  این محبوبیت کم نظیر “پاشنه آشیل” وی نشود.

به گفته میخلز جامعه شناس قرن بیستم :

” بیشتر اوقات علاقمندی مردم به سیاستمداران ، حس تحسین از خود را در آنان بر می انگیزد ! “

مطلب اختصاصی گیلانیان به قلم آرین گیلانی

جمله آغازین برداشتی بود از فیلم تبلیغاتی هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری نهم