■ شهری زیبا تر با ساخت و ساز قانونمند

عوامل تأثیرگذار بر ساخت و ساز شهری

اختصاصی گیلانیان : روند شتابان تغییرات روزمره به گونه ای است که سیل ایده ها و طرح های جدید در مسائل شهری برخی ناهماهنگی را به وجود آورده و این ناهماهنگی ها موجب عدم پرورش صحیح و موزون در ساختار شهری شده است . به طوری که عدم برنامه ریزی و تغییرات هدفمند در بافت شهری سبب به وجود آمدن بحران در مدیریت شهری شده است . از اینرو مجموعه ی ساخت و سازشهری با هدف ارتقاء کیفیت این حوزه نیازمند توانمندسازی مهندسان و سایر عوامل اجرایی با ایجاد سیستم های مدیریت علمی ، صحیح و رعایت نکات فنی می باشد .

یکی از قوانین معروف در شهرسازی ، تبصره ماده صد الحاقی به قانون شهرداری است که اجرای آن همواره مشکلات زیادی را در ساخت و ساز فنی ایجاد نموده است . تبصره های کمیسیون ماده صد به عنوان عاملی معرفی می شود که منجر به جلوگیری از تخلفات میگردد . به طور کلی این قانون را می توان به سه دسته تقسیم نمود :

الف) انهدام یا تخریب بخشی از ساختمان

ب) لزوم اصلاحات در کل یا بخشی از ساختمان توسط فرد متخلف

ج ) دریافت جزای نقدی

البته وظیفه سنگین مهندسان در طراحی ، اجرا و نظارت را نمی توان نادیده گرفت . اما در صورتی که مهندسان ناظر خلاف واقع را گواهی دهند و تخلف را به موقع اعلام نکنند ، شهرداری بر اساس مفاد ماده صد و قانون شهرداری ها مکلف است : موضوع را به مراجع ذیصلاح منعکس نمایند و پرونده در سیر مراحل قانونی قرار گیرد . بنابراین می توان به این نتیجه رسید که امکان ورود کمیسیون ماده صد در همه تخلفات ناشی از عدول قانون و ضوابط و مقررات شهرسازی وجود دارد . اما معضلی که وجود دارد این است که درپاره ای اوقات تخلفی صورت می گیرد و شهرداری آنجا که بخواهد ، تخلف را لحاظ می کند و آنجا که بخواهد از آن تخلف چشم پوشی می کند و این نکته بسیار تعجب برانگیز است!

از سوی دیگر در مواردی نیز دیده شده که به واسطه زمان انجام تخلف تا زمان بررسی پرونده و صدور رأی کمیسیون ماده صد ، امکان اجرای حکم قلع با توجه به تبعات اجتماعی و حواشی آن ، امکان پذیر نیست! در کنار موارد ذکر شده ، لازم است به این موضوع اشاره گردد که ، کمیسیون مربوط در شورای شهر باید با اعمال نظارت بر عملکرد شهرداری در برابر ساخت و ساز های غیر قانونی پاسخگو باشند و از این حیث ، پیگیری ، ارزش گذاری و ایجاد سیستم ارزیابی با ارائه پاسخ های تشویقی و تنبیهی می تواند امری مهم تلقی شودو می توان با اجرای سیستم های مدیریت کیفیت جامع و توجه به نیازهای اساسی شهروندان از سوی مدیران شهری توانمندی کارکنان این بخش را به سمت و سوی مطلوبی هدایت کرد .

از دیگر مسائل حوزه شهری ، سیما و منظر شهری می باشد که دستگاه های متولی به دلیل درگیری در دیگر مسائل شهری کمتر به آن توجه نموده اند . حال آنکه شهروندان خواسته یا ناخواسته در معرض سیما و منظر فضای شهری قرار دارند و از آن تأثیر می پذیرند . در فضای شهری ما ، معمولاً ابتدا ساختمانی ساخته می شود و بعد آنچه باقی می ماند ، فضای شهری است ! در این صورت چه طور می توان به زیبا سازی فضایی که بدون تعریف خاصی ایجاد شده ، پرداخت؟

بی توجهی به این موضوع در کنار عدم توجه به معماری سنتی و غنی گیلانیان ، نه تنها موجب بهم خوردگی سیمای شهری می شود ، بلکه موجب تراکم جمعیت ساکن در محلات شده و به تبع آن افزایش نیاز به خدمات ، آموزش ، رفاه ، بهداشت و . . . را شامل می شودکه در طراحی آن محدوده ، ابتدا محاسبه نشده و سیستم های شهری را دچار مشکل خواهد نمود .

نگارنده در پایان امیدوار است با مدیریت صحیح و تدوین برنامه های هماهنگ و مدون از سوی سایر نهادها و ارگان ها از قبیل راه و شهر سازی ، سازمان نظام مهندسی ، شهرداری ، شورای شهر و . . . شاهد بهبود کیفیت در حوزه مدیریت شهری باشیم ، زیرا با جهت گیری های متضاد نمی توان به نتیجه ای قابل قبول رسید و با یکپارچگی ، تمامی کوشش ها به ثمر خواهد رسید و شاهد توسعه بیش از پیش استان سرسبزمان باشیم.