کسانی نباید لباس روحانیت بپوشند

حجت الاسلام والمسلمین سید عبدالباقی اسحاقی :

روحانیت ، به عنوان صنفی و گروهی که وظیفه تبلیغ دین مقدس اسلام را بر عهده دارد ، بیش از سایر اقشار جامعه ، مورد توجه مردم قرار دارد . این توجه عمومی ، اقتضاء می کند که روحانیت باید بیش از پیش ، مراقب ظاهر ، گفتار ، رفتار و کردار خویش باشد .

حساسیت گروههای دیگر

از سوی دیگر این اقبال عمومی و محبوبیت ، به طور طبیعی ، موجب حساسیت و حسادت گروهها و صنف های دیگر می شود و آنان را به سوی تخریب جایگاه اجتماعی روحانیت ، سوق می دهد تا از میان نفوذ آن بکاهند .

درک موقعیت زمانی و مکانی

در این میان ، روحانیت باید با حساسیت فراوان ، شرایط اجتماعی ، زمان و مکان خویش را درک کرده و به مراقبت از خود همت گماشته و به تحکیم موقعیت تاریخی خویش و بازسازی دایمی آن بپردازد تا از ورود ویروس ها و میکروب های بیماری زا و کشنده به درون خود ، جلوگیری نماید .

توجه به ویژگی ها

بنابراین لازم است در باره افرادی که قصد ورود به حوزه های علمیه را داشته و بعد از چند سال قصد ملبس شدن به لباس روحانیت را دارند ، در موارد زیر تحقیقات مفصلی به عمل آید و به ویژگی های افراد ، به طور خاص توجه شود :

۱ ــ  سابقه و شخصیت خانوادگی .

سابقه خانوادگی و شخصیت فردی کسی که لباس روحانیت می پوشد ، بسیار مهم است . زیرا تاثیرگذاری او بر جامعه و موفقیت وی در انجام وظیفه را تضمین می نماید . البته در موارد متعددی هم می توان قایل به وجود استثناء شد . ولی غالبا گذشته ی اجتماعی و سابقه خاندانی ، بسیار اهمیت دارد .

به عنوان مثال کسی که فرزند یک روحانی پیشکسوت ، شایسته و دارای احترام در میان مردم است ، توفیق تحصیل در رشته علوم دینی را بیابد و در این مسیر موفق هم باشد ، سخنان و رفتارش به مراتب اثرگذارتر از روحانی است که مردم نسبت به والدین و خانواده اش نظر خوبی ندارند . هر چند که ممکن است خود آن فرد ، انسان خوب و پرتلاشی باشد ولی به هر صورت ، حافظه کلی جامعه ، همیشه نگاهی به وضعیت قبلی خانوادگی او دارد . حال می خواهد بعضی معتقد باشند که این مسئله ، از نظر علمی و هر توجیه دیگری ، درست یا نادرست است .

۲ ــ  وضعیت اقتصادی .

نکته دومی که در موفقیت یک فرد روحانی ، خواه ناخواه تاثیرگذار است ، وضعیت اقتصادی وی می باشد .

برخورداری از امکانات مالی ، موجب می شود که او بتواند با آسودگی بیشتر تحصیل کند و در امر تبلیغ ، از آزادگی و استقلال بهتری برخوردار باشد و زیر بار حرف هر کس و ناکسی نرود یا به سبب کسب اندک درآمدی ، دین خود را به دنیا نفروشد و در هر مجلس ، هیئت و گروهی حاضر نشده و به ایراد سخنرانی نپردازد .

به همین علت بر بزرگان روحانیت در مناطق مختلف لازم است که در جهت تثبیت وضعیت اقتصادی روحانیون آن دیار ، کوشا باشند تا اعضای این صنف بتوانند در حد امکان ، به رهایی مالی یا بی نیازی مالی ، دست یابند .

باید توجه داشت که هزینه های جاری و عمومی یک فرد روحانی ، به مراتب بیشتر از افراد معمولی است و به همان نسبت از محدودیت های گوناگونی در سطح جامعه ، رنج می برند .

۳ ــ  کوشش برای تحصیل .

نکته سومی که در کامیابی یک شخص روحانی ، موثر است ، کوشش و تلاش او برای تحصیل است . اگر فردی که لباس روحانیت را بر تن نموده از دانش و آگاهی متناسب با وضعیت خود برخوردار نباشد ، در جامعه  دچار مشکل می شود .

بر یک روحانی لازم است که در رشته های مختلفی دارای مهارت نسبی ــ دست کم در سطح معمولی ــ باشد و قدرت فهم و استنباط از آیات ، روایات و کتاب های فقهی ، اصولی ، اعتقادی ، تاریخی و… را دارا بوده و از متون فارسی ، اطلاعات عمومی و… باخبر و مطلع باشد .

۴ ــ  روحیات رفتاری و ویژگی های روانی .

نکته چهارمی که در اثرگذاری فرد روحانی مؤثر است ، داشتن روحیات رفتاری شایسته و ویژگی های روانی مناسب است .

امروزه به سبب پیشرفت دانش روانشناسی و وجود تست های روانی گوناگون ، می توان داوطلبان حضور در حوزه های علمیه را مورد آزمایش قرار داده و از ورود افرادی که از نظر روانی و روحی مشکل دارند به این صنف شریف ، جلوگیری به عمل آید .

۵ ــ  قیافه و اندام ظاهری .

نکته پنجم مؤثر در موفقیت یک شخص روحانی ، داشتن قیافه و اندام ظاهری مناسب و بدون عیب است .

بدین خاطر باید از ورود افرادی که به طور مادرزادی دارای معلولیت جسمی بوده و دارای ظاهر نامناسب هستند ، به طور جدی جلوگیری شود . البته ممکن است یک روحانی به سبب پیری ، بیماری ، تصادف و… دچار مشکلات و نقص بدنی گردد ، که در یان صورت ، ایرادی بر او وارد نیست ، بلکه مهم ، سلامت جسمی و روانی ورودی های جدید ، می باشد .

به سبب اهمیت ظاهر هر فرد در برخوردهای اجتماعی ، کلیه پیامبران ، امامان معصوم و اولیای الهی ، از چهره ، اندام و ظاهر بسیار جذاب و گیرا برخوردار بودند ، چنان که دشمنان خداوند ، با همه ی دشمنی که با آن ها داشتند ولی نمی توانستند ایرادی به ظاهر آن بزرگان وارد نمایند .

بنابراین روحانیت ــ به دلیلی جایگاه اجتماعی مهمی که دارد ــ حتما باید در انتخاب جوانان علاقمند به طلبگی ، بسیار دقیق عمل نموده و مانند نیروهای نظامی و انتظامی ــ که برای جذب نیروهای مورد نیاز خویش ، روی خصوصیات ظاهری و جسمی داوطلبان ، دقت فوق العاده ای اعمال می کنند ــ  رفتار نماید .

به قلم حجت الاسلام والمسلمین سید عبدالباقی اسحاقی