گیلانیان : نهضت جنگل 1294-1300 هـ .ش یکی از مهمترین جنبش های تأثیرگذار مردم ایران است که با محتوای اسلامی ، در موقعیت تاریخی و با خصوصیات ممتاز ویژه ای در مبارزه علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی گام برداشته است و مایه مباهات آزادیخواهان و دین مداران غیرتمند کشور، بویژه گیلانیان  می باشد. پخش سریال کوچک جنگلی از پربیننده ترین شبکه فرامرزی این روزهای ایران (آی فیلم)؛ در بهترین ایام (همزمان با اجلاس جنبش غیر متعهد ها در تهران) ؛ در مناسب ترین ساعات پخش (22:30) ، توجه ایرانیان و حتی مخاطبان جهانی این شبکه را به نهضت اسلامی جنگل جلب نموده است.

اگرچه باز پخش این سریال که در تیتراژ آن « روایت داستانی از قیام جنگل و مبارزات هیئت اتحاد اسلام » بیان شده ، موجب تجدید خاطرات بسیاری از مردم و مطالعه تصویری نهضت جنگل توسط جوانان و نوجوانانی که برای اولین بار این مجموعه تلویزیونی را نظاره می نمودند گردید ؛ اما مهمترین نکته ، امکان تماشای این فیلم  به دو زبان فارسی و عربی در بسیاری از کشورهای جهان بود که به اذعان نظرات بینندگان شبکه آی فیلم ، سریال کوچک جنگلی مورد توجه سایر کشورها ، بویژه کشورهای عربی و اسلامی قرار گرفته است.

بهروز افخمی کارگردان این سریال ماندگار و شایسته در بیش از 25 سال پیش (1363- 1366) در استان گیلان آنرا با هنرنمایی بازیگران زبردست ، در صحنه ها و فضای منطبق بر جریانات تاریخی ، روایتگر رخدادها و چگونگی شکل گیری نهضت جنگل و مراحل اولیه نهضت می باشد و تقابل احرار جنگل به فرماندهی میرزاکوچک خان و کمیته اتحاد اسلام را با قوای روس و انگلیس و رجال حکومت مرکزی می باشد را به تصویر کشیده است.

اگرچه ساخت موفق این سریال در سالهای جنگ تحمیلی برگ زرینی در تولیدات صدا و سیما و نشان از اهمیت نهضت جنـگل بعنوان یکی از قیامهای مردمی مؤثر در شکل گیری انقلاب اسلامی 1357 دارد ، اما بدلایل نامعلوم ساخت این سریال ناتمام ماند و مرحله پایانی این نهضت در قاب تصویر دیده نمی شود!

شروع این سریال با ورود میرزا به رشت1294 آغاز شده و رخدادهای نهضت را تا شکست و پراکندگی قوای جنگل در سال 1298 روایت می کند ولی از ادامه نهضت و رخدادها و مبارزات دو سال پایانی که با ورود بلشویکها به گیلان منجر به احیاء نهضت و تشکیل اولین جمهوری ایران در گیلان شده و سرانجام بر اثر اختلافات داخلی و توافقات بین المللی ، به شکست نهضت و شهادت میرزا در آذر 1300می انجامد ، خبری نیست و گویی پایان این نهضت نافرجام  و نامعلوم است.

اوضاع پس از فروپاشی روسیه تزاری و پایان جنگ جهانی اول ، استیلای انگلیس در کشور ، قرارداد 1919 ، دوران انقراض قاجاریه ، نفوذ بلشویک ها در ایران و گیلان و همکاری آنها با میرزا ، توافق شوروی و انگلیس و همراهی حکومت مرکزی ایران برای پایان دادن به قیام میرزا کوچک و بسیاری از رخدادها و نکات دیگر که در سالهای پرالتهاب پایانی نهضت رقم خورد که در این سریال دیده نشد و اتفاقاٌ همین ها موضوعاتی است که برخی شبهات را نیز در بین پژوهشگران مطرح ساخت.

هر چند فیلم های سینمایی « میرزاکوچک خان »  به کارگردانی امیر قویدل در 1362 ساخته شده و سعی در پرداختن و روایت سالها و رخدادهای پایانی نهضت جنگل داشته و در سالهای اخیر نیز سریالهای « در چشم باد » و « عمارت فرنگی » به چگونگی خاتمه یافتن نهضت و شهادت سردار جنگل در حد بضاعت خود پرداختند اما هیچ یک از آنها نتوانستند در یک مجموعه منسجم و جامع حقِ مطلب را  اداء نمایند.

با توجه به تأثیر شگرف شناخت تاریخ پرافتخار کشورمان مان و لزوم پند آموزی از رخدادهای این جنبش اسلامی و مردمی             و جهت جلوگیری از تحریف نهضت پر افتخار جنگل و شبه افکنی ها و نظر به پیشرفت های حرفه ای و تکنیکی سینمای ایران و همچنین عدم وجود یک مجموعه کامل از تاریخ نهضت جنگل ، بجا و ضروری است که ساخت و تهیه یک مجموعه تلویزیونی جدید و در تراز جهانی و بقول صدا و سیمایی ها « سریال الف » در دستور کار رسانه ملی قرار گیرد.

مجموعه ای که با بهره گیری از نکات مثبت تمام آثاری که تاکنون ساخته شده و آسیب شناسی و تاریخ پژوهی، نکات مغفول مانده شده در این آثار را مرتفع نماید و سئوالات و شبهات موجود را نیز با اسناد معتبر بجا مانده پاسخگو باشد.

جا دارد که در این اثر تلویزیونی جدید به دلیل تأثیر بی بدیل قهرمان ملی کشورمان؛ میرزا کوچک خان جنگلی در شکل گیری و هدایت نهضت و نقش افکار وی در این جنبش ، زندگی شخصی و انقلابی میرزا از کودکی تا قیام وی واکاوی شده و مراتب زندگی و عقاید و ارتباطات وی با سایر علماء و آزادیخواهان همچون آیت ا... مدرس ، خیابانی و سایرین به تصویر کشیده شود و همچنین تاثیر متقابل نهضت جنگل برسایر کشورها و مراودات و تقابل های جنبش جنگل با روسیه ، انگلیس ، شوروی ، عثمانی ، آلمان... و اثر جنگ جهانی و توافقات بین المللی در رخدادهای نهضت و زوایای همکاری میرزا با بلشویک ها و تقابل وی با اندیشه های مارکسیستی آنگونه که بوده ، بیش از گذشته نمایان گردد .

اثری که با یک نگاه واقع بینانه ؛ موفقیتها و ناکامیهای نهضت جنگل را در مقابله با بیگانگان نشان داده و با توجه به نقش هدایتگری جمهوری اسلامی ایران در عرصه جهان اسلام و ریاست جنبش کشورهای عدم تعهد ، و بهره مندی از ابزارهای رسانه های فرامرزی ، ضمن ارائه پیشینه بیگانه ستیز و عدالت جوی ملت متمدن و تاریخ ساز ایران ؛ چراغ راهی برای آزادیخواهان جهان در برابر نظام سلطه باشد.