اختصاصی گیلانیان : به منظور کسب اطلاع از وضعیت کود شیمیائی کشاورزان برای سال زراعی آینده و اطمینان از عدم تکرار مشکل این نهاده در سال زراعی گذشته ، نحوه خرید ، زمان و  نحوه توزیع ، عوامل توزیع به ویژه تعاونی روستائی که سرمایه کشاورزان را در اختیار دارد ، افزایش قیمت غافلگیر کننده این نهاده کشاورزی و نحوه برخورد با تخلفات احتمالی توزیع کنندگان با مهندی ایرج بنیادی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان به گفت و گو نشستیم که ماحصل آن را در پی می خوانید !

آقای بنیادی ! در سال زراعی گذشته کود شیمیائی کشاورزان چنان دچار مشکل شده بود که تعدادی از کشاورزان هنوز سهمیه پارسال خود را تمام کمال دریافت نکرده اند . برای حصول اطمینان از رفع مشکل " گیلانیان " مشتاق است بداند نحوه تهیه ، تأمین ، توزیع و عوامل توزیع کود برای سال زراعی آینده چگونه است.

برای فتح باب بفرمایید استان گیلان برای سال زراعی آینده چقدر کود شیمیائی نیاز دارد و زمان توزیع آن چگونه است ؟ 

بر اساس برنامه ریزی های دولت سهمیه کود استان گیلان برای امسال 92 هزار و 700 تن شامل : 65 هزار تن کود اوره ، 14 هزار 800 تن کود فسفات و 12 هزار و 900 تن کود پتاس است .

بر اساس آخرین آمار تا کنون 26 هزار و 70 تن اوره ، 6 هزار و 400 تن فسفات و 6 هزار و 400 تن کود پتاس خریداری کردیم و وارد استان شده است .

از تاریخ 15 شهریور به شهرستان ها اعلام کردیم نسبت به خرید کود پاییزه که مربوط به کشت گندم است که معمولا از نیمه دوم سال شروع می شود و سپس کود بهاره که مال برنجکاری است اقدام نمایند .

همکاران ما در طول نیمه دوم شهریور و طول ماه مهر کار توزیع کود پاییزه را شروع و تمام کردند و از 15 آبان توزیع کود بهاره را آغاز کردند که بر اساس آخرین آمار تا تاریخ 28 آذر سالجاری 10 هزار 73 تن کود برای شهرستان های تابعه استان حمل شده است .

خبرگزاری ایسنا در تاریخ 25 آذر 91 از قول فرماندار رشت نوشته بود : "طبق بررسی های انجام شده از 800 تن کود شیمیایی خریداری شده از ابتدای آذرماه تاکنون ، بعد از گذشت حدود 20 روز کمتر از 150 تن آن به استان تحویل داده شده است" ؛ در این مورد چه صحبتی دارید؟

ببینید: شهرستان رشت از تاریخ 16 تا 28 آذر  1466 تن کود در واقع خرید کرده و دارد وارد می کند و بعد از آن به ترتیب لاهیجان و تالش و فومن است که از 600 تا 1000 تن کود بردند .

با این حساب شما کود خریداری شده را از همین حالا دارید بین شهرستان ها توزیع می کنید ؟

بعله . ما یک ستادی به نام تهیه ، تأمین و توزیع کود داریم که وظیفه اش این است سهمیه کود استان را که 92 هزار و 700 تن است بر اساس سطح زیر کشت تحویل شهرستان ها می دهد تا در اختیار کشاورزان قرار بدهند .

با توجه به توضیح شما در مورد نحوه توزیع کود علت چیست که شرکت های تعاون روستائی کود سهیمه کشاورزان را ابتدا ثبت نام می کند و  کل مبلغ کود را دریافت می کند و می گوید زارعین منتظر اعلام تعاونی بمانند و قرار است کود را متعاقبا تحویل نمایند ؟

دلیل این است که امسال خرید کود نقدی است و عاملین توزیع اعم از شرکت تعاونی روستائی و تولید و بخش خصوصی در ازای حواله باید کودشان را نقدا از شرکت خدماتی خرید و به محل توزیع خودشان حمل و توزیع نمایند.

اتحادیه های تعاونی مشکل نقدینگی دارند . مشکل نقدینگی اتحادیه ها تعاونی در سال گذشته باعث دیر رسیدن کود به دست کشاورزان شده و از سوی دیگر اتحادیه تعاونی روستائی خود عامل خرید 20 درصد از کود مورد نیاز استان از پتروشیمی است . از این رو به منظور حمایت از اتحادیه تعاونی روستائی ما امسال سه راهکار ارائه کردیم :

راهکار اول:  برای اتحادیه های تعاونی که به عنوان بازوان ما هستند از دو منبع تسهیلات بانکی در نظر گرفتیم .

اول از محل کمک های فنی اعتباری مبلغ یک میلیارد و 100 میلیون تومان اعتبار با سود 14 درصد برایشان تسهیلات در نظر گرفتیم که آنها اتحادیه های شهرستان ها را به عنوان عاملین خود به بانک معرفی کردند ، بعضی پرونده هایشان را تکمیل کردند ، بعضی در حال تکمیل پرونده هستند و بعضی ها هم نواقصی در پرونده هایشان موجود هست که هنوز شرایط دریافت تسهیلات را احراز نکردند .

دوم از یک منبع دیگر باز از محل کمک های فنی اعتباری مبلغ 600 میلیون تومان به عنوان سرمایه در گردش از تهران برایشان تسهیلات گرفته شده و به بانک معرفی شدند که دارند می گیرند تا در راه نمانند .

2 – کمک گرفتن از بخش خصوصی . پیش بینی کردیم اگر این نقدینگی بموقع به دست اتحادیه نرسد و کود نیز به موقع به دست زارعین نرسد ما بخش خصوصی را که دارای مجوز توزیع کود هستند و در شرکت تهیه و توزیع مجوز انبار دارند وارد ماجرا کردیم تا بتوانند کود را بر اساس حواله خرید و توزیع کنند

3 – شیوه تجمعی . این روش شیوه تجمعی روستائیان با مشارکت دهیاران یا رئیس شورا است که بر اساس ثبت نام سال گذشته بهره برداران و دریافت حواله بهره برداران از دفتر خدمات فنی می توانند از مرکز خدمات تهیه و توزیع کود خودشان را خرید و در روستا خود توزیع کنند .

البته در مورد اتحادیه تعاونی تصمیم این شد کود شیمیائی را به صورت اعتباری به اتحادیه های تعاونی ها بدهیم که بروند ضمانتنامه بانکی بگیرند و بیایند به میزان ضمانت نامه کود بگیرند که 100 میلیون تومان ضمانت نامه بگیرند و معادل آن به آنان کود بدهیم ، که 600 میلیون تومان ضمانت نامه بانکی تهیه و به مرکز خدمات حمایتی ارائه شد و ما حواله 1500 تن کود از مبدأ ، یعنی از پتروشیمی برای اینها صادر کردیم

آنچه که شما انجام دادید راهکارهای اداری است ، دست شما هم درد نکند ، اما بحث این است که کشاورزان در شرکت های تعاونی روستائی عضو هستند و بابت عضویت خودشان سرمایه گذاری کرده اند و در این شرکت سرمایه دار و سهامدار هستند و حتی در سال زراعی گذشته به هنگام توزیع کود از کشاورزان افزایش سرمایه در تعاونی مطالبه کردند و گرفتند ، علیرغم اینکه این سرمایه کشاورزان باید در این مواقع به نفع کشاورز مصرف شود ولی تعاونی های روستائی دارند مبلغ کل کود را پیشاپیش از کشاورز می گیرند تا با مجموع این پول ها خرید کنند و بعدا بیاورند بین کشاورز توزیع کنند ! از این مورد که بگذریم : 

1 – علیرغم اینکه در سال گذشته کشاورز با صرف زمان و پول در سامانه بهره برداران ثبت نام کردند و آمارشان در مخزن اطلاعات شما وجود دارد ، مع الوصف در ازای صدور حواله 1500 تومان از هر کشاورز دریافت می کنند !

2 – علاوه بر دریافت کل مبلغ قیمت کود در ازای هر کیسه کود مبلغ 1500 تومان بیش از قیمت مصوب می گیرند !

این ها چه صورتی دارد ؟ تکلیف کشاورز در این میان چیست ؟

خدمت شما عرض کنم : قیمت کود مصوب و تعزیراتی است و به کلیه توزیع کنندگان اعم از اتحادیه ها و بخش خصوصی و مراکز خدمات ترویجی اعلام کردیم این قیمت را به شیشه بچسبانند تا کشاورزان از قیمت مصوب مطلع باشند .

کود قیمت تعزیراتی دارد ، اگر کسی خلاف این قیمت بگیرد و گزارشش به ما و یا به تعزیرات حکومتی برسد مطمنا جلویش را می گیریم . بنابراین قیمت کود قابل توزیع 20000 تومان تا 35000 تومان است.

اما بر اساس مصوبه ستاد گفتیم کشاورزان عزیز که می آیند حواله بگیرند، شرکت های خدماتی فنی مهندسی که دارند حواله صادر می کنند برای اینکه کشاورز یک بار بابت ثبت نام در سامانه ، یک بار در موقع صدور حواله و یک بار در موقع گرفتن کود پول ندهد گفتیم بابت همه این هزینه ها به هنگام صدور حواله بین 1000 تا 1300 تومان پول دریافت نمایند ؛ نه اینکه شرکت های تعاونی بیایند پول اضافی بگیرند .

سوال همینجا است . ما به عنوان کشاورز برای تکمیل شناسنامه بهره بردار یک بار مبلغ 3 هزار تومان به پست بانک دادیم ، باز باید هر سال بابت صدور حواله پول پرداخت کنیم ؟

همان وظیفه را - صدور حواله - گفتیم شرکت های خدمات فنی مهندسی بعهده بگیرند، بابتش حد اکثر تا 1300 تومان بگیرند.

مگر شما اطلاعات کشاورزان را در آرشیوتان ندارید ، گرفتن این پول بابت چیست ؟ بابت هزینه قرار داد شما با شرکت های خدمات فنی مهندسی است؟ بابت حق القلم است ؟ حق الزحمه صدور حواله است؟ بابت اضافه کار عوامل شما در این بخش است؟ اصلا بابت چیست ؟

دولتی کسی حق دریافت هیچ پولی را ندارد .

بنابراین کشاورز باید حقوق بخش خصوصی ای  که شما با آنان قرار داد دارید پرداخت نماید ؟

ما با بخش خصوصی قرار داد نداریم .

این با گفته قبلی شما تضاد دارد ، پس دولتی ها می توانند پول بگیرند ؟ مگر دفتر خدمات فنی مهندسی شما غیر از صدور حواله کود چه کاری را انجام می دهد ؟

فنی مهندسی هر فعالیتی که بکنند اگر قرار داد داشته باشند پول قراردادشان را می گیرند .

مگر بابت صدور حواله با شما قرارداد ندارند ؟

نه. قرارداد ندارند ولی هر خدماتی که از سوی جهاد کشاورزی به آنان واگذار شود بابت آن باید هزینه آن را دریافت بکنند .

خوب ، پس هزینه کارهای سازمان را باید کشاورز بدهد و سازمان پرداخت نمی کند ؟

نه سازمان هزینه پرداخت نمی کند .

خوب است ؛ لااقل کشاورز بداند در راه تولید برنج باید عهده دار پرداخت هزینه های چه کسانی باشد ؛ حالا سوال این است کشاورز بهنگام دریافت حواله کود که چاره ای جز پرداخت کل مبلغ حواله را ندارد آیا همزمان باید کود خودش را دریافت نماید یا اینکه اول باید پول را بپردازد و برود در نوبت رسیدن کود در انتظار بنشیند ؟

نه. نه. ما گفتیم صدور حواله بر مبنای موجودی کود است . یعنی هیچکس حق ندارد بدون موجودی کود حواله ای صادر بکند . وقتی حواله صادر شد عامل توزیع باید در انبارش کود داشته باشد و با گرفتن قیمت اعلام شده ، کود کشاورز را تحویل بدهد .

آیا عامل توزیع حق دریافت هزینه حمل کود را دارد ؟ یعنی می تواند بغیر از قیمت مصوب کود ، مبلغی هم اضافه دریافت نماید؟

نه . حق دریافت هیچگونه هزینه را ندارد . کلیه هزینه ها از مبدأ تا محل توزیع به عهده عامل توزیع کننده است.

بسیار خوب، ما در سال گذشته مشکلی که داشتیم این بود شما یک چیزی می گفتید و شرکت تعاونی روستائی چیز دیگری می گفت ؛ شما می گفتید : ما کود داریم ، توزیع کردیم و آمار ریزش را هم ارائه می کردید ولی شرکت تعاونی می گفت : ما کود نداریم ، هر که می گوید کود داریم خودش بیاید تحویل بدهد . آیا امسال هم همان مشکل را خواهیم داشت ؟

نه. ببینید ، ممکن است از زمان خرید کود از مبدأ ، یعنی از پتروشیمی تا رسیدن محموله به محل توزیع 10 تا 15 روز فاصله باشد ، البته خرید از مرکز خدمات استان این مشکل را ندارد .

ببینید آقای معاون ! از زمانی که پای کود و سم در بخش کشاورزی باز شد با توجه به سن و سالم از همان ابتدا من به عنوان ناظر ، و بعدها به عنوان عامل یادم هست که همیشه کود را از شرکت تعاونی به صورت نقدی می خریدیم و الآن هم همان روال حاکم است و از این بابت هیچ توفیری نکرده است ولی در یکی دو سال اخیر این مورد دچار چندگانگی شده ، یکی می گوید جهاد کشاورزی تقصیر دارد ! دیگری می گوید خدمات ترویجی تقصیر دارد ! و آن یکی هم می گوید شرکت تعاونی تقصیر دارد !

چیزهائی که شما فرمودید مسایل اداری است و این ها مشکل کشاورز را حل نمی کند زیرا کشاورز از دو سنگ آرد می خواهد ، یعنی کود می خواهد ، انتظار دارم بفرمایید تقصیر کشاورز در این میان چیست که باید بین این ادارات و دوایر نوظهور و هزینه بر گرفتار باشد؟

من از طرف سازمان تعاون روستائی هیچ توضیحی نمی توانم بدهم ، بهتر است شما از مسئولان محترم تعاون روستائی سؤال بکنید .

شما متولی اصلی کشاورزی هستید ، با توجه به اینکه تعاون روستائی در سال گذشته این مشکل را برای کشاورز ایجاد کرده چرا با علم و اطلاع از آن باز این مسئولیت را به شرکت های تعاونی واگذار می کنید ؟

ببینید ، بمنظور حمایت از تعاونی ها به ویژه تعاون روستائی که شبکه بسیار گسترده ای در استان ها دارند آنها را به عنوان یکی از عوامل کود شیمیائی پذیرفتیم اما به دلیل تغییر قیمت کود و عدم وجود نقدینگی اگر مشکلی برای آنان بوجود آمده باید خودشان پاسخگو باشند .

مشکل در این است که بخش کشاورزی چند متولی مستقل جدا از هم دارد که تنها منافع آنان را به هم متصل می کند ولی هر کدام به دلیل داشتن شرح وظایف و حدود اختیار مشخص و مستقل از دیگری در برابر همدیگر مسئولیت قانونی ندارند و پاسخگو نیستند !

کشاورز در شرکت تعاونی روستائی سهامدار است و سرمایه دارد و تعاونی ها با استفاده از سرمایه کشاورزان فروشگاه مصرف و شعبات متعدد نفت دایر دارند که سود دهی دارد ، حتی از طریق توزیع همین کود و سم کسب درآمد می کنند ، علیرغم اینکه بیش از 10 ، 15 سال است نه بیلان می دهند و نه سود سرمایه کشاورز را پرداخت می کنند باز در سال زراعی گذشته با استفاده از گلوگاه توزیع کود به شکل آمرانه از هر کشاورز مبلغی بابت افزایش سرمایه دریافت کرده اند ، کشاورز انتظار دارد قبل از اینکه کود دچار بحران شود تعاونی ها با استفاده از سرمایه کشاورزان و همین سودها حاصله به موقع نسبت به خرید و توزیع کود مورد نیازش اقدام کند نه اینکه برود تسهیلات بگیرد و سود آن را از محل سرمایه کشاورز پرداخت نماید که با کمال تأسف عملکرد تعاونی های روستائی سیر قهقرائی دارد و سال به سال کار را بر کشاورز مشکل تر می کند .

به همین دلیل ما امسال آمدیم بخش خصوصی را فعال کردیم که اگر خدای ناکرده تعاون روستائی نتوانست کود را تأمین نماید منطقه دچار کمبود کود نشود .

با توجه به اینکه ما سه ماه به پایان سال وقت داریم هر وقت با مدیرن تعاونی ها جلسه می کنیم و روند پیشرفت کود را بررسی می کنیم که اگر چنانچه نواقصی در بین مراکز مختلف وجود داشته باشد این نواقص رفع بشود

 به هرحال جنابعالی به عنوان یک فعال کشاورزی و بخش های مختلف هر وقت نقصی را مثل دیروز مشاهده کردید به ما اطلاع بدهید تا مورد بررسی قرار بدهیم .

خلاصه مصاحبه :

اجازه می دهید کل فرمایش شما را خلاصه کنم که اگر اشکالی داشت رفع بفرمایید .

بفرمایید .

 کود شمیائی قیمت مصوب دارد و تعزیراتی است ؛ عاملین توزیع باید قیمت مصوب را در معرض دید روستائی الصاق کنند تا همگان از قیمت کود اطلاع داشته باشند ؛ احدی حق دریافت مبلغی بیش از قیمت مصوب را ندارد و در صورت اخذ مبلغ اضافه پیگرد قانونی دارد ؛ عاملین توزیع زمانی باید حواله صادر کنند که کود در انبار موجود داشته باشند و اگر کود نداشته باشند نباید حواله صادر نمایند ؛ بابت صدور حواله کشاورز باید مبلغ 1000 تا 1300 تومان پرداخت نماید .

درست است ؟ موردی از قلم نیفتاده است ؟

خیر.

پس باید به اتحادیه تعاونی مراجعه کنیم تا ببینیم چه بلائی بر سر سرمایه کشاورزان آورده شد که تعاونی ها قدرت خرید ندارند ! اگر چه در گذشته از طریق روزنامه تلاش کردیم ولی مراد حاصل نشد ولی متشکرم از اینکه صادقانه به پرسش های "گیلانیان" پاسخ دادید .