امیدها به گشایش اساسی در اقتصاد ایران بعد از توافق هسته ای، در یک مورد تا به اینجای کار با ابهام های زیادی مواجه شده است. صنعت خودروی ایران، که از پس چند سال تحریم مالی و اقتصادی، دچار بحران اساسی شد، بعد از توافق نه تنها نتوانسته جایگاه بهتری کسب کند، بلکه در یک حرکت خودجوش مردمی، کار آن به تحریم عمومی از سوی خریداران کشیده است. پرسش اساسی این است که چه شد صنعت خودروی کشور، که اساسا به عنوان یک صنعت مادر طبقه بندی می شود، اینگونه دچار بحران شد؟به گزارش «تابناک»، حرکت خودجوش عمومی که این روزها در شبکه های اجتماعی از جمله نرم افزار پیام رسان «تلگرام» به شدت فعال است و تحت عنوان کمپین «خودروی صفر ممنوع» شناخته میشود، البته اولین دردسر بزرگ خودروسازان ایرانی نیست و به احتمال بسیار آخرین آنها نیز نخواهد بود؛ پدیده ای که با یک نگاه دقیق م یتوان ریشه های اصلی آن را به خوبی شناسایی کرد و باید گفت، نتیجه مجموعه ای از انتظارات انباشته شده از سوی بازار خودروی ایران است که طی سالیان اخیر به هیچ وجه به خوبی پاسخ داده نشده است. به شکل خلاصه می توان دلایل اصلی برای بروز چنین حرکت خودجوش در اقتصاد ایران را در چند مورد اساسی خلاصه کرد. مواردی از جمله: عقب ماندگی فزاینده و شدید صنعت خودروی ایران در مقایسه با سایر کشورها از جمله کره جنوبی، که همزمان با ایران پا در عرصه خودرو سازی نهاد، ضعف نهادهای نظارتی قانونی در برخورد مناسب با این صنعت و فشار برای تحرک بیشتر آن، انحصار به وجود آمده در صنعت خودروی ایران، که عملا منجر به ایجاد بازار انحصاری خودرو در کشور شده است و از همه مهمتر مماشات بیش از اندازه مسئولان دولتی در دولت های مختلف و در کنار آن خصوصی سازی نصفه و نیمه شرکت های خودروسازی که منجر به وابستگی و عدم بازدهی مناسب صنعت خودرو در کشور شده است. اما همه اینها از دلایل عمومی و بزرگی است که منجر به آن شده تا در نهایت کار صنعت خودروی ایران گره بخورد و اکنون با تحریم عمومی خرید خودرو در کشور فصل جدیدی در دفتر مشکلات صنعت خودرو باز شود. برای درک بهتر جزئیات هر یک از این دلایل، باید نگاهی اساسی به اتفاقاتی انداخت که در تاریخ صنعت خودروی ایران حداقل بعد از انقلاب روی داده است. اما رکود بر بازار خودروی کشور اکنون در حالی حاکم شده است که گویا خودروسازان تاوان دهه ها کم کاری و انحصار را پس می دهند. عدم خرید خودرو در کشور از سوی مشتریان، منجر به آن شد که برای اولین بار و در جایی که هیچ مسئول دولتی، توان مقابله با خواسته های خودروسازان را نداشته، قیمت خودرو کاهش یابد و هر چند این امر یک اتفاق روانی و ناخواسته بود، در ادامه و در پی زیاده خواهی های مجدد خودروسازان، به یک حرکت ملی تبدیل شد. این اتفاق ملی زمانی رخ داد که مشتریان خودرو در انتظار برای کاهش قیمت و حضور خودروسازان بزرگ در ایران با اظهاراتی مبنی بر عدم کاهش قیمت و حتی افزایش قیمت خودرو در آینده نزدیک مواجه شده اند؛ موضوعی که منجر به آن شد تا یک تحریم عمومی با نام «کمپین خرید خودروی صفر ممنوع» در شبکه های اجتماعی شروع و دامنه آن روز به روز گسترده تر شود. این اتفاق را باید یک اتفاق تاریخی دانست؛ اتفاقی که ریشه های آن را باید در وضعیت و تاریخ صنعت خودروی ایران دنبال کرد و به ویژه در زیاده خواهی ها و اعمال سلیقه های خودخواهانه خودروسازان طی چند سال اخیر. مشتریان خودرو که اکنون از پس دهه ها انحصار و محرومیت در بازار خودرو می توانند افق های باز را در برابر خود تصور کنند، این بار دیگر نمی خواهند اجازه دهند تا امیدهای آنها بر باد رود و در جایی که مسئولان دولت همراهی شدیدی با خودروسازان دارند، خود دست به کار شده و تا کنون نیز نتیجه آن را دیده اند. سؤال آخر این است که ماجرای صنعت خودروی ایران بعد از تحریم بین المللی آیا به یک تحریم داخلی رسیده است؟