گیلانیان : عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: دستیابی به اقتصاد دانش بنیان و مقاومتی بدون تغییر مدل کارآفرینی در ایران از «کارآفرینی حسب ضرورت»  به «کارآفرینی مبتنی بر تشخیص فرصت و نوآوری» امکان پذیر نیست.

حسن طایی، مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پنجمین نشست از سلسله نشست های تخصصی سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان، در سخنانی به شرح موضوع «ظرفیت جذب و توسعه کارآفرینی در کشور»  در سه محور اقتصاد خوب مدیریت شده، بخش عرضه و مسئله ظرفیت جذب، فرآیندهای کارآفرینی و اقتصاد ایران پرداخت و گفت: باید بررسی کرد که چرا ایران به لحاظ طبقه بندی سرانه در رده درآمد متوسط رو به پایین قرار می گیرد؟

وی ادامه داد: آنچه که از مقایسه رشد کشورهای توسعه یافته با سایر کشورهای در حال توسعه قابل استنباط است، مکانیزم های رشد آنها می باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به تعریف اقتصاد خوب مدیریت شده پرداخت و گفت: امروزه اقتصادی را می توان خوب مدیریت شده نامید که از بالاترین سطوح بهره وری عوامل تولید برخوردار باشد. بهره وری خود مرهون نوآوری و رقابت پذیری بین افراد، بنگاه ها، فعالیت ها و بازار ملی و بین المللی است.

طایی با مطرح کردن سوالی درخصوص توجه میزان توسعه یافتگی زیرساخت های ارتباطی، اطلاعاتی و سخت افزاری از یک سو و زمینه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از سوی دیگر، آیا امیدی برای ورود به مرحله ای که بتواند منابع خویش را خوب مدیریت، رشدی پایدار را فراهم و ارتقاء استاندارد زندگی را برای جامعه خویش به ارمغان بیاورد، وجود دارد؟ اظهار کرد: اگر راهبرد اساسی برای ایجاد رشد، اشتغال و رفاه، افزایش ظرفیت جذب در اقتصاد ایران قرار گیرد پاسخ مثبت است.

مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مهارت های سازمانی، مهارت های انسانی، دارائی های دانشی خانوارها، بنگاه ها و دولت، نظام اداری کارآمد و تسهیل گر، محیط مناسب کسب و کار، زیرساخت های مساعد سرمایه گذاری، نحوه تعامل و همکاری کارگزاران اقتصادی و بازیگران اجتماعی و نظام ملی یادگیری و نوآوری از عوامل موثر بر ظرفیت جذب برشمرد و ادامه داد: در این بین نظام ملی یادگیری و نوآوری از اهمیت بیشتری برخوردار است.

وی تصریح کرد: برای افزایش سطح تولید، اشتغال و به تبع آنها رفاه اجتماعی باید به بخش عرضه اقتصاد توجه کرد. گسترش بخش عرضه اقتصاد یعنی توجه به میزان تولید بنگاه های موجود و سطح تولید بالقوه  بنگاه هایی که تاسیس می شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به بیان مشکلات پیش روی بنگاه ها از بعد داخلی و خارجی پرداخت و گفت: کمبود تخصص و دانش در عرصه تولید صنعتی، فقدان سازمان تولید متناسب با دنیای کنونی، پایین بودن مقیاس و اندازه بنگاه های اقتصادی، عدم برخورداری از صرفه های ناشی از تنوع محصول در بعد داخلی و شکاف علمی و تکنولوژیک، تقسیم بین المللی دانش، تولید کالا و خدمات دانش بر به عنوان شکل غالب محصولات، محصولات جدید و نوآوری پیوسته در ارائه کالا و خدمات و فرآیندهای جدید تولید و نوآوری پیوسته در روش های تولید در بعد خارجی از جمله این مشکلات است.

وی با بیان اینکه در صورت رفع موانع داخلی و خارجی بنگاه های ما باید بتوانند با شرکت های قدرتمندی که از لحاظ مالی به اندازه تولید ناخالص ملی برخی کشورها فروش دارند و همچنین به لحاظ علمی و تکنولوژیک از بسیاری کشورها برترند، رقابت و هماوردی کنند، عمتذکر شد: فراهم آوردن این فضا نیازمند فراهم آوردن سه گام است.

طایی فراهم نمودن محیط مناسب کسب و کار، فضای مطلوب سرمایه گذاری، زیرساخت های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و نهادسازی های اجتماعی و اقتصادی را گام نخست برشمرد و ادامه داد:  گام دوم بهبود سبد مهارت ها یا فراگیری پیوسته مهارت های مورد نیاز بازار کار و دانش های نوین توسط اعضای خانوارهاست.

وی خاطرنشان کرد: افزایش مهارت های سازمانی و مدیریت مشارکتی با کارکنان، پایبندی های لازم کارفرمایان در ایفای نقش ها و وظایف اجتماعی خود که با ارزش آفرینی و کارآفرینی زمینه ظهور و بروز خلق فرصت ها را به وجود بیاورند، گام سوم می باشد.

این مقام مسئول موقعیت گیلان را در زمینه فعالیت بنگاه ها مناسب ارزیابی کرد و ادامه داد:  بر اساس گزارش ها، برخی از بنگاه های اقتصادی گیلان در سطح جهانی فعال بوده و دارای برند و عرضه با قیمت های مناسب هستند که بایستی از این بنگاه های اقتصادی الگوگیری شود.

مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه از منظر ما نوآوری و کارآفرینی نقطه کانونی ظرفیت جذب است، افزود: نظام ملی یادگیری و نوآوری مجموعه متنوعی از عاملان در سطح خرد(محققان، مخترعان، کارآفرینان، مدیران و...)، نهادهای سخت در سطح میانه(دانشگاه ها، آزمایشگاه، بنگاه های اقتصادی، سازمان های دولتی) و نهادهای نرم در سطح کلان(قوانین، مقررات و قواعد اقتصادی و اجتماعی) در درون مرزهای ملی است که در رابطه متقابل و  پیچیده  عمودی و افقی انواع دانش را  تولید، توزیع و مورد استفاده قرار می دهند و موجبات نوآوری های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه تکنولوژی را در یک کشور فراهم می کنند.

وی در ادامه به شرح محور سوم موضوع جلسه پرداخت و گفت: فرآیندهای کارآفرینی و اقتصاد ایران گام سوم است.

طایی  با بیان اینکه کارآفرین فردی است که با تکیه بر نوآوری، تشخیص فرصت ها و پذیرش مخاطره، ارزش اقتصادی و اجتماعی جدیدی ایجاد می کند، افزود:  نوآوری زمانی به نتیجه می رسد که فرصت های سه گانه بازار، فناوری و نهادها  امکان بهره برداری توسط کارآفرینان را داشته باشند. در غیر این صورت می تواند تبدیل به مانع جدی برای دو فرصت دیگر شده و فرایند کارآفرینی را مضمحل کند.

وی به نتایج کارآفرینی در سطح جهان اشاره کرد و گفت: نتایج مطالعات GEM در ایران حاکی از آن است که فعالیت های کارآفرینی در ایران نوآورانه و بر پایه تشخیص فرصت ها نبوده، بلکه حسب ضرورت(گریز از بیکاری) صورت می پذیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: براین اساس به نظر می رسد دستیابی به اقتصاد دانش بنیان و مقاومتی بدون تغییر مدل کارآفرینی در ایران از «کارآفرینی حسب ضرورت»  به «کارآفرینی مبتنی بر تشخیص فرصت و نوآوری» و همچنین کاهش فاصله فناوری و بهبود ظرفیت نوآوری بنگاه های اقتصادی در ایران از طریق ارتقاء «کارآفرینی سازمانی» امکان پذیر نیست.

وی ترویج و آموزش، تعامل و شبکه سازی و رفع موانع نهادی را  برنامه های اصلی در توسعه کارآفرینی برشمرد و خاطرنشان کرد: باید تلاش کنیم که به جای حمایت های صرف مالی از مدعیان کارآفرینی، محیط کسب و کار را برای ظهور کارآفرینان بالقوه مساعد کنیم. علاوه براین نظام آموزشی، نسل آینده را جستجوگر، با پشتکار و رقابت جو تربیت کند.