گیلانیان  :  این روزها همه بانک مرکزی را ملامت می کنند. گفته می شود علمکرد بانک مرکزی نه درمان، بلکه نمک بر زخم های اقتصاد پاشیده است. در این گیر و دار اخباری مبنی بر تهدید به استعفای رییس بانک مرکزی منتشر شده است؛ گفته می شود بهمنی برای ماندن در بانک مرکزی شروطی اعلام کرده است.  روز گذشته خبرگزاری فارس گزارش داد که  محمود بهمنی ادامه فعالیت خود را در این بانک به همکاری دستگاههای مرتبط و نیز آزادی عمل در تعیین سیاست های بانک مرکزی مشروط کرده است.این درحالی است که صندوق بین المللی پول پیشتر، در گزارش خود از تاثیر تحریم ها ی ایران، بانک مرکزی ایران را فاقد استقلال لازم برای چاره جویی ارزیابی کرده بود. اقتصاد ایران شاهد روزهایی تاریخی است، در یک روز قیمت دلار دویست تومان افزایش یافت. علت هر چه باشد این ثبت تاریخی، بانک مرکزی را متوجه اتهام ناکارآمدی کرده است، نهادی که مسئول تنظیم بازار ایران و جلوگیری از تورم است. سیاست های بانک مرکزی ناکارآمد خوانده می شود و این درحالی است که تحریم های جدید خرید نفت از ایران را نشانه گرفته است. اما خود این تحریم ها معمایی جدید را پیش روی بانک مرکزی نهاده است، نهادی که برخی گمان می کنند که حضور پر رنگ قوه مجریه استقلال آن را با چالش مواجه کرده است.

سیاست های بانک مرکزی در حوزه سکه و ارز کارشناسان معتقدند عملکرد بانک مرکزی در عرضه سکه و طلا، تلاش برای پایین نگهداشتن نرخ ارز باعث به هم خوردن جو روانی و به هدر رفتن منابع کشور شده است. آن ها می گویند که سیستم بانکی ناکارآمد بوده و دخالتهای نابجای این نهاد دولتی در بازارهای مختلف ارز و وضعیت را بدتر کرده است. سیاست های بانک مرکزی برای تدبیر در این زمینه موجبات ایجاد صف های طولانی برای خرید ارز و سکه را فراهم و عملا دردی را درمان نکرد. چندی پیش رییس اتاق بازرگانی تهران سیاست های بانک مرکزی در مورد ارز را زمینه ساز بحران در این بخش ارزیابی کرده بود. آل اسحاق گفته بود که فعالان اقتصادی به شدت نگران تداوم قیمت ارز هستند چرا که نرخ ارز در تمام ارکان اقتصاد کشور نقش کلیدی داشته و ملتهب نگه داشتن فضای تبادلات ارزی و عدم قاطعیت در اتخاذ یک تصمیم خسارات فراوانی را به همراه دارد. برخی از نمایندگان مجلس عنوان کرده اند که التهاب در بازار ارز به خاطر تکاپوی دولت برای تامین کسری بودجه ای است که طرح هدفمندی یارانه های تحمیل کرده است. خباز عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این رابطه معتقد است که یکی از دلایل افزایش قیمت طلا و دلار این است که دولت با فروش دلار دولتی بیش از 1200 تومان و دلار آزاد بیش از 1500 تومان در بازار بخشی کسری بودجه خود را جبران می کند. تاثیر تحریم ها بر اقتصاد ایران درحالیکه برخی از کارشناسان و فعالان سیاسی و اقتصادی در ایران، تحریم ها را بر ایران موثر نمی دانند و معتقدند که این کار استقلال ایران را افزوده و ایران می تواند نیازهای خود را از کشورهای دوست و همراه تامین کند، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که باید از خام اندیشی دور شده و به مدیریت تحریم ها پرداخت. درهمین راستا صندوق بین المللی پول اعلام کرد، بانک های دولتی ایران در اثر تحریم های اقتصادی ضربه خورده اند به نحوی که دولت مجبور به تجدید ساختار مالی آنها شده است. در این گزارش آمده است که تحریم ها همچنین تامین مالی مبادلات تجاری و پرداخت های خارجی را مشکل کرده و باعث انصراف شرکت ها از سرمایه گذاری در ایران شده است. به گفته صندوق بین المللی پول یکی از راه های مقابله با این وضع، انضباط در سیاست پولی است، اما دامنه اختیارات بانک مرکزی در تعیین سیاست پولی بسیار محدود شده است. رییس بانک مرکزی نیز البته در نشستی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران عنوان داشته بود که تحریم ها ایران را در دو سال آینده در شرایط دشوار اقتصادی قرار خواهد داد، بهمنی گفته بود که باید در دوسال آینده به نوعی اقتصاد کشور اداره شود که گویی در شعب ابی طالب گرفتار شده است. رنجش بانک مرکزی از عدم استقلال حجم بدهی دولت به بانک ها و بانک ها به بانک مرکزی رقم بالایی است که نشان دهنده آن است که دولت دست خود را هر وقت بخواهد در جیب بانک مرکزی کرده و کسری بودجه خود را جبران می کند. کوشش دولت برای تامین کسری بودجه با فروش منابع ارز و طلا نشانه ای از همین رویکرد دولت است. از سویی دیگر عدم ثبات در مدیریت این نهاد اقتصادی را نیز می توان مورد اشاره قرار داد. خود بانک مرکزی البته نیاز به بازسازی دارد و از عدم ثبات مدیریتی رنج می برد. پس از بازداشت و برکناری حمید پورمحمدی قائم مقام بانک مرکزی، این دستگاه اقتصادی دولت بدون قائم مقام اداره می شود، پیشتر شنیده می شد که قائم مقام بانک مرکزی، مدیر سایه و اصلی این نهاد اقتصادی است که منویان دولت را پیش می برد. از سویی دیگر از آبان ماه که حسین قضاوی معاون سابق بانک مرکزی برای مدیریت بانک اکو به کشور ترکیه رفت، بانک مرکزی جاگیزینی برای این معاونت پیدا نکرده است. تصمیمات پرنوسان بانک مرکزی در زمینه های مختلف و عدم ثبات در حوزه مدیریتی از سوی دیگر شبهه عدم استقلال بانک مرکزی را تقویت کرده است. استقلال بانک مرکزی توصیه کارشناسان است، چیزی که گویا دغدغه رییس این نهاد دولتی نیز می باشد، اگر چه رییس آن بارها در عیان و در اظهار نظرهای رسمی با رد عدم استقلال خود گفته است که اگر روزی ببیند که استقلال ندارد حتما استعفا خواهد داد. اما دیروز یک مقام آگاه در گفتگو با فارس خبر از نهان داده و گفته است که رئیس کل بانک مرکزی پس از برگزاری مجمع اخیر این بانک ضمن گلایه از شرایط حاکم در نظام تصمیم گیری در مورد سیاست های پولی، ادامه کار در بانک مرکزی را تنها مشروط به همکاری دستگاه های مرتبط و آزادی عمل در تعیین سیاست های بانک مرکزی کرده است. به نظر می رسد بهمنی همان طور که صندوق بین المللی پول و برخی از کارشناسان داحلی معتقدند می داند که از استقلال لازم برخوردار نیست اما او تنها در نهان است که گفته است در صورت اصرار برخی دستگاه ها بر ادامه سیاست های فعلی ادامه همکاری به عنوان رئیس کل بانک مرکزی بسیار مشکل می باشد، آیا این آگاهی و اظهار نظر غیر علنی به مرحله اعلام عمومی خواهد رسید و سکاندار بانک مرکزی استعفا خواهد داد؟/فرارو