گیلانیان : بررسی خلاصه دارایی ها و بدهی های سیستم بانکی نشان می دهد که بانک های خصوصی بیشترین نقش را در رشد شدید بدهی به بانک مرکزی دارند، به طوری که بدهی این بانک ها در یک سال منتهی به تیرماه امسال ۲۲۷.۹ درصد رشد داشته و فقط در تیرماه ۶ هزار و ۷۹۵ میلیارد تومان رشد داشته است.
طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی از متغیرهای پولی و بانکی، بدهی بانک ها به بانک مرکزی رشد قابل توجهی داشته به طوری که حجم این بدهی به 107 هزار و 870 میلیارد تومان رسیده است.
برای بررسی دقیق تر باید میزان بدهی به تفکیک بانک ها مورد تأمل قرار گیرد، هرچند که بانک مرکزی بدهی بانک ها را به تفکیک هر بانک منتشر نمی کند اما در قالب بدهی بانک های تجاری (دولتی)، بدهی بانک های تخصصی (دولتی) و بدهی بانک های غیردولتی و مؤسسات اعتباری ارائه می کند.
بر اساس همین تفکیک ها بدهی بانک های تجاری دولتی به بانک مرکزی در پایان تیرماه امسال به 7 هزار 940 میلیارد تومان کاهش یافته است. در یک سال منتهی به تیرماه امسال بدهی بانک های تجاری دولتی به بانک مرکزی 55.9 درصد و در 4 ماهه اول امسال 33.9 درصد کاهش داشته است. این میزان کاهش بدهی به بانک مرکزی بسیار قابل توجه است.
خط اعتباری مسکن مهر بخش عمده بدهی بانک های تخصصی است
بدهی بانک های تخصصی دولتی که بیشتر در حوزه صنعت، کشاورزی و زیرساخت های کشور فعال هستند، در یک سال منتهی به تیرماه امسال 12.6 درصد کاهش داشته است. رقم درج شده از میزان بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی 50 هزار 520 میلیارد تومان است که در 4 ماهه اول امسال 2.2 درصد رشد داشته است.
بخش عمده این بدهی خط اعتباری مسکن مهر است و طبق مصوبه شورای پول و اعتبار تا سال 1405 در اختیار بانک مسکن خواهد بود.
اضافه برداشت 6 هزار و 795 میلیارد تومانی فقط در یک ماه
و اما بدهی بانک های غیردولتی و مؤسسات اعتباری؛ بدهی این بانک ها 49 هزار و 410 میلیارد تومان ثبت شده است که در 4 ماهه اول امسال 29.2 درصد و در یک سال منتهی به تیرماه 96، به میزان 227.9 درصد رشد داشته است. بدهی بانک های غیردولتی و مؤسسات اعتباری در خردادماه 42 هزار و 615 میلیارد تومان بوده که این به معنای آن است که فقط در یک ماه 6 هزار و 795 میلیارد تومان از بانک مرکزی اضافه برداشت کرده اند.
بدهی بخش دولتی به بانک های تجاری دولتی 45 هزار و 390 میلیارد تومان، به بانک های تخصصی 49 هزار و 560 میلیارد تومان و به بانک های غیردولتی و مؤسسات اعتباری 72 هزار و 920 میلیارد تومان است.
البته بخش عمده بدهی ثبت شده بانک های تجاری غیردولتی به بانک مرکزی ناشی از بدهی های قبل از واگذاری بانک های ملت، تجارت و صادرات به بخش غیردولتی و خصوصی است. درواقع این بدهی ها در سال های اخیر ایجاد نشده است، همچنین این نکته را باید توجه داشت که حجم قابل توجهی از رقم 72 هزار میلیارد تومان طلب بانک های غیردولتی از دولت سود و جرایم دیرکرد تسهیلات دریافت شده است و طبق گفته دولت رقم واقعی بدهی بسیار کمتر از رقم مذکور است.
بانک ها 77 درصد از سپرده خود نزد بانک مرکزی را خط اعتباری گرفته اند
یک نکته قابل تأمل نسبت سپرده قانونی بانک ها با بدهی بانک ها به بانک مرکزی است. بانک های تجاری دولتی 25 هزار و 750 میلیارد تومان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی دارند و از طرف دیگر 7 هزار و 940 میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار هستند. بانک های تخصصی هم 8 هزار 860 میلیارد تومان سپرده قانونی دارند و 50 هزار 520 میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکارند که البته همان طور که اشاره شد بخش عمده این بدهی ناشی از خط اعتباری مسکن مهر است.
بانک های غیردولتی و مؤسسات اعتباری هم به ازای 99 هزار و 950 میلیارد تومان سپرده قانونی، 49 هزار و 410 میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکارند. درواقع در صورت تجمیع بدهی ها و سپرده های قانونی درمی یابیم که بانک ها هر میزانی که به بانک مرکزی سپرده قانونی داده اند، معادل 77 درصد آن را در قالب اضافه برداشت یا خط اعتباری از بانک مرکزی گرفته اند. بنابراین نرخ مؤثر سپرده قانونی کمتر از 3 درصد است.
مجموع سپرده های بخش غیردولتی نزد کل بانک ها و مؤسسات اعتباری 1299 هزار و 590 میلیارد تومان است که در یک سال منتهی به تیرماه امسال 23.8 درصد و در 4 ماهه اول سال جاری 7 درصد رشد داشته است.
سهم سپرده دیداری از کل این سپرده ها 125 هزار و 360 میلیارد تومان، سپرده های سرمایه گذاری مدت دار 1092 هزار و 770 میلیارد تومان، سپرده های قرض الحسنه 61 هزار و 470 میلیارد تومان و سایر سپرده ها 19 هزار و 990 میلیارد تومان است.
رشد 5.3 درصدی بدهی دولت به بانک ها در 4 ماه
رقم کل بدهی دولت به بانک ها 166 هزار و 770 میلیارد تومان درج شده که در یک سال منتهی به تیرماه 96 به میزان 27.8 درصد و در 4 ماهه ابتدایی سال جاری 5.3 درصد رشد داشته است.
بدهی شرکت ها و مؤسسات دولتی به سیستم بانکی تنها 2 هزار و 730 میلیارد تومان است که در یک سال منتهی به تیر 27 درصد و در 4 ماه اول سال جاری 26.8 درصد کاهش داشته است./ منبع : فارس