Sunday، 09 February 2025 | یکشنبه، 21 بهمن 1403
1 2

در تاریخ اسلام، دو واژه بصیرت و حوزه علمیه، با هم گره خورده اند. بصیرت، به معنای شناخت حقیقت و درک صحیح امور می باشد. همچنان که حضرت امیرالمؤمنین(ع) از رزمندگان راستین، با این صفت یاد می‏کند « حَمَلُوا بَصائِرَهُمْ عَلی اَسْیافِهِمْ / سوار کردند بصیرت های خویش را بر شمشیرهایشان». یعنی: اگر در میدان نبرد، شمشیر می‏زدند [و با دشمن می جنگیدند]، از روی بصیرت و آگاهی کامل بود.

جداسازی حق از باطل

یکی از وظایف اصلی حوزه های علمیه، تربیت انسان های بصیر و مسئول، بوده و هست. زیرا آدمی، تا بصیرت نداشته باشد، نمی تواند حق را از باطل، سره را از ناسره، و دوست را از دشمن، جداسازی نموده و مسیر درست را تشخیص دهد.

حوزه های انقلابی

حوزه های علمیه شیعه، در طول تاریخ، همیشه حوزه هایی بصیر و انقلابی بوده و به طور مستقیم یا غیرمستقیم، با جبهه باطل، درگیری داشته اند، و جالب آن که همین چالش ها، مراکز علمی یاد شده را زنده و سرحال نگاه داشته و به جلو، برده است.

در این حوزه ها، فقهاء و علمای نامدار شیعه، به عنوان حلقه اتصال میان سه بخش مهم، مطرح بوده اند: اول: حضرات معصومین [= پیامبر اسلام(ص)، حضرت زهرا(س) و امامان دوازده گانه(ع)]. دوم: اقشار مختلف مردم در جامعه. سوم: انجام وظیفه تربیت دینی سطوح مختلف، با استفاده از آیات قرآن مجید وکلمات معصومین(ع).

سه کار اساسی

در حوزه های علمیه شیعیان، سه کار اساسی و انقلابی، به طور مداوم، پیگیری می شد:

اولین کار انقلابی، آن بود که جامعه شیعه، با جامعه کافران و مشرکین، آمیخته نگردیده و مرزبندی ها، حفظ شود. علمای اسلام، تلاش می کردند که جامعه شیعی در مقابل جبهه کفر، تغییر حالت و موضع نداده و در آن، هضم نشود.

جبهه نیرومند

آن بزرگواران می کوشیدند اجتماع تشیع را به عنوان جبهه نیرومندی که از فرهنگ و مکتب روشن، برخوردار است و مکتب کلامی، فقهی، اخلاقی و عرفانی ویژه خود را دارد، به عنوان یک جامعه دارای استقلال، حفظ کنند تا فرهنگ جاری آن، در مقابل فرهنگ های وارداتی، در هر عصر و دوره تاریخی، حالت انفعالی و تسلیم پذیر، به خود نگیرد، و مهمتر آن که جامعه شیعی، به عنوان یک جامعه سیاسی مستقل، در جبهه دشمن، ذوب نشود.

درگیری مداوم

دومین کار انقلابی، درگیری مداوم با جبهه ای است که قصد تغییر فرهنگ ولایی

شیعیان را دارد. زمانی که پیروان مذهب شیعه، هنوز  دولتی مرکزی و منسجم نداشتند،

به شکل مبارزه مقطعی ومتناسب از زمان، با خلفای بنی امیه و بنی عباس، مبارزه می کردند و در دوره حکومت سلاطین صفوی، با شکل گیری دولت سیاسی شیعه، به شکلی دیگر، این رویارویی، ادامه یافت.

در صحنه نگاه داشتن

سومین کار انقلابی، آماده و در صحنه نگاه داشتن جامعه شیعی است. نکته مهم این است که این مبارزه، در دوران معاصر، وارد فضای جدیدی شده است. زیرا در طرف مقابل، دشمن نیز با زیرکی، به فاز تازه ای از تهاجم فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خویش، ورود کرده است.

دهکده جهانی

در دوره های پیشین، دولتی که دنبال مدیریت عرصه های گوناگون زندگی اجتماعی انسان ها باشد، وجود نداشت. زیرا هنوز قدرتی شکل نگرفته بود که بخواهد یک دهکده جهانی بر اساس فرهنگ یا مکتب خاص، پدید آورد. اما در زمان کنونی، جبهه استکبار، به دنبال ایجاد یک جامعه یا دهکده جهانی، بر مبنای مکتب و فرهنگ مادی یکسان سازی شده، می باشد.

برنامه ریزی تمدن غرب

غرب، همیشه به دنبال این هدف بوده که از مرزهای خود، عبور نموده و درمحدوده تمدن های دیگر، وارد گردد. بدین خاطر با قصد استحاله عقاید دیگران در اندیشه های خویش، نفوذ برنامه ریزی شده ای را با شدت فراوان دنبال می کند.

نفوذ خزنده

اکنون غرب، در دنیای اسلام، به آرامی و به طور خزنده، نفوذ کرده و بسیاری از جلوه های زندگی مسلمین را طبق فرهنگ خود، تغییر شکل داده است. متاسفانه امروزه، کار به جایی رسیده که بسیاری از مسلمانان، معتقد شده اند که این ها، سبک زندگی حقیقی خودشان است.

سلاح های مدرن

در زمان روی کار بودن سلسله پادشاهی قاجاریه، بعد از شکست آن ها در جنگ با روسیه تزاری، آنان ابتدا از اروپا، سلاح های مدرن همان زمان را وارد کردند. اما بعد از مدتی، متوجه شدند که اسلحه به تنهایی، برای پیروزی کافی نیست، بلکه باید ارتشی مناسب ساخته شود، لذا ارتش و مراکز آموزشی مانند دارالفنون و دانشگاه، پدید آمدند.

سپس و به مرور زمان، این تفکر پیدا شد که غرب، تنها یک سری محصولات و کالاهای ساخته شده نیست، بلکه باید تحولات عمیق تری صورت گیرد که داستان انقلاب مشروطه، پیش آمد و از سال1324 شمسی، در ایران، بحث برنامه ریزی برای توسعه، شروع شد.

مقابله با نفوذ و سلطه

انقلاب اسلامی ایران، در واقع، واکنش عظیم مکتب اهل بیت(ع) در مقابل جریان نفوذ و سلطه است. چون انقلاب اسلامی در صدد است که هویت دنیای اسلام را در مقابل غرب، احیاء کند.

ادامه دارد...

همرسانی کنید:
برچسب‎ها : مقالات

نظر شما:

security code

طراحی و پیاده سازی توسط: بیدسان