گیلانیان : ایران در گزارشی که به پشت پرده بازار بی سامان دلار اختصاص داده نوشت: تاریخ باز هم تکرار شد. ۵ سال پیش و در اوج بحران ارزی دولت قبل، شاهد صف های طولانی از سوی مردم بودیم که برای خرید ارز حاضر بودند ساعت ها بایستند. این روز ها هم اخبار افزایش قیمت ارز نقل هر محفلی است و باز هم شاهد تشکیل صف هستیم.
بانک مرکزی از افزایش عرضه ارز در بازار خبر می دهد و البته صرافی ها از محدود بودن و تمام شدن ارزشان می گویند، اما علت اصلی جهش قیمت ارز چیست که هر چند وقت یک بار در بازار کشورمان خودنمایی می کند. فعالان بخش خصوصی در این باره تحلیل های متفاوتی دارند؛ از کافی نبودن ارز حاصل از فروش نفت برای پاسخ دادن به تقاضای بازار تا فعالیت های مافیایی و دلالی و همچنین تلاش ها برای زمینگیر کردن دولت در زمره این تحلیل ها قرار دارند،
البته کارشناسان معتقدند فارغ از نوسان کنونی، دولت با برنامه ریزی باید به سمت واقعی شدن قیمت ارز می رفت و هر ساله مطابق با افزایش نرخ تورم، از ثابت نگه داشتن قیمت ارز خودداری می کرد.
سید رضی حاجی آقامیری در این زمینه به ایران می گوید:عضو اینکه برخی می گویند دولت با برنامه ریزی قیمت ارز را افزایش داده است یا حتی ناخواسته چنین اتفاقی افتاده را نمی توانم تأیید یا رد کنم، اما آنچه به من ثابت شده این است که حداقل دولت در مقطع فعلی نتوانست قیمت ارز را کنترل کند و جهش نرخ ارز ادامه دارد و این گمانه وجود دارد که در روز های آتی قیمت ارز افزایش بیشتری را تجربه کند.
اعضای اتاق بازرگانی نسبت به اتفاقی که این روز ها رخ داده است، چندی پیش به دولت تذکر دادند و این اخطار مربوط به این دولت یا دولت قبل نیست. سال ها است که از مسئولان دولتی خواستیم که نرخ ارز را واقعی کنند، ولی برخی از آن ها معتقد بودند و هستند که با واقعی شدن قیمت ارز، ارزش پول ملی کشور کاهش پیدا می کند و این به ضرر کشور است. بدین جهت به تذکرات بخش خصوصی توجه نکردند و در مقطع فعلی گرفتار صعود قیمت ها هستیم.
باید این را پذیرفت با ارزی که از درآمد های نفتی حاصل می شود کنترل قیمت ارز در بازار امکانپذیر نیست و مدام احتمال عدم موفقیت در چنین شرایطی وجود دارد. دلایل متعدد دیگری هم در افزایش قیمت ارز اثر گذار است که به شرح ذیل می آید:
۱-کاهش نرخ بهره بانکی یکی از عوامل افزایش قیمت ارز است. وقتی بانک مرکزی تصمیم گرفت نرخ سود بانکی را کاهش دهد مردم برای آنکه بتوانند از نقدینگی خود درآمدی داشته باشند سراغ بازار ارز رفتند. این تقاضا منجربه افزایش قیمت ارز شد.
۲-نقدینگی های سرگردان مردم به سمت ارز رفت. وقتی اطمینان برای سرمایه گذاری وجود ندارد نقدینگی های سرگردان همواره به سمت ارز و طلا رفته است.
۳-نامناسب بودن روابط بین الملل هم بر بازار ارز اثر گذاشته است. مصاحبه و گفت و گو ها مبنی بر اینکه فضای سیاسی ایران در سایر کشور ها مطلوب نیست مردم را نگران کرده است.
۴-رکود عامل دیگری است که بر قیمت ارز تأثیر خود را گذاشت.
۵-جلوگیری از واردات هم موضوع اثرگذار بعدی است.
۶-حضور یک متقاضی ارز هم باعث افزایش قیمت ارز شده است. برخی ها می گویند یک نفر که قدرت زیادی دارد با هدف ضربه زدن به دولت هر روز حجم قابل توجهی ارز خریداری می کند. صف هایی که مردم این روز ها برای خرید ارز تشکیل می دهند به هیچ عنوان اعداد بزرگی را در برنمی گیرد، اما باید مشخص شود یک فرد چگونه می تواند حجم بالای ارز خریداری کند و باعث تنش در بازار شود.
به هر ترتیب باید پذیرفت که اگر دولت با برنامه قیمت ارز را کنترل می کرد و به فکر کاهش ارزش ریال نبود (این تفکر به جهت علمی و عملی هم اشتباه بود) اکنون در چنین شرایطی گرفتار نشده بودیم.
جهش قیمت ارز و قیمت های فعلی به نفع صادرکننده و حتی تولید کننده ای که خواهان واقعی شدن قیمت ارز بودند، نیست. این امر در نهایت منجر به بی ثباتی اقتصاد و فرار سرمایه خواهد شد.
