گیلانیان : پس از تصویب برنامه آمایش سرزمین گیلان در شورای برنامه ریزی و توسعه استان، در گام بعدی و پیش از تصویب نهایی آن در شورای عالی آمایش سرزمین کشور، عصر روز شنبه 26 مرداد ماه طرح مذکور در جلسه کمیسیون تخصصی شورای عالی آمایش سرزمین با حضور اعضای این کمیسیون متشکل از نمایندگان وزراتخانه ها، نمایندگان دفاتر بخشی سازمان، نمایندگان سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان های منطقه یک و استان های همجوار گیلان به ریاست امور برنامه ریزی، آمایش و نظارت سازمان برنامه و بودجه کشور در ساختمان شماره 3 این سازمان مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان، در این جلسه کیوان محمّدی رئیس سازمان به ارائه گزارش فرآیند« تهیه برنامه آمایش استان گیلان» پرداخت و گفت: این برنامه همچون سایر استان ها در سال 1385 در چارچوب شرح خدمات ابلاغی مرکز ملی آمایش سرزمین آغاز و با استفاده از توان کارشناسی سازمان تا زمان انحلال 85% مطالعات شناخت وضع موجود تدوین گردید.
وی ادامه داد: در سال 1391 مجدداً برنامه آمایش استان ها در دستور کار قرار گرفت و در این مقطع استانداری گیلان بعنوان کارفرما، دانشگاه گیلان را بعنوان مشاور برگزید و در حد فاصل سال های 1391 تا 1393 این مطالعات تهیه شد.
محمّدی با بیان اینکه پس از احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ها در سال 1394، برنامه یاد شده در اختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان بعنوان متولی امر آمایش قرار گرفت تصریح کرد: طی سالهای 1394 و 1395 به منظور بررسی مطالعات آمایش استانها جلساتی در سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار گردید. در این جلسات نقایص و اشکالات مطالعات آمایش استان مورد بررسی قرار گرفت و 17 عنوان ایراد وارده طی نامه شماره705873 در مورخ 1395/6/9 به سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان اعلام شد و این سازمان ملزم به انجام بازنگری در مطالعات به لحاظ محتوایی و تکمیل و به روز رسانی داده ها اعم از داده های مکانی و کمی براساس آخرین نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395) گردید.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان به اقدامات صورت گرفته پس از بازنگری مطالعات آمایش اشاره کرد و ادامه داد: بعد از قطعی شدن انجام بازنگری اساسی طرح آمایش استان، در گام اول با انجام رایزنی با سازمان برنامه و بودجه کشور، لیستی از مشاوران ذی صلاح و رتبه بندی آنها در موفقیت اجرای مطالعات دریافت شد.
وی تصریح کرد: بر اساس این نتایج با تیم های مطالعاتی موفق مذاکراتی صورت گرفت و نهایتاً؛ قرارداد بازنگری با دانشگاه شهید بهشتی و راهبری آقایان دکتر صرافی و دکتر کاظمیان دو تن از اساتید به نام و برجسته کشور در زمینه برنامه ریزی منطقه ای و آمایش سرزمین در تاریخ 1396/2/24 منعقد و مطالعات بصورت عملی از تیرماه همان سال آغاز گردید.
محّمدی اظهار داشت: علاوه بر استفاده از ظرفیت علمی چهره های مطرح کشور، بعنوان ویژگی دوم، در فرآیند بازنگری مطالعات، از ساختار اجرایی شکل گرفته در استان از زمان تدوین برنامه ششم متشکل از 33 کمیته تخصصی و بیش از 400 کارشناس، صاحب نظر، کارآفرین و مدیران استان در سطوح و مراحل مختلف استفاده شده است
وی افزود: این امر موجب غنای کارشناسی محتوای تدوین شده و اجماع حداکثری در خصوص موارد چالش برانگیز گردید.
وی استفاده از رهیافت نظارت گسترده و مشارکتی را دیگر ویژگی مطالعات آمایش استان گیلان برشمرد و خاطرنشان کرد: علاوه بر انتخاب دو ناظر با ویژگی توانایی تخصصی و اجرایی در انجام مطالعات آمایش، از تجربه و توان تخصصی کارشناسان سازمان در حوزه برنامه و بودجه استفاده گردید. همچنین پس از تدوین گزارشات مرحله ای پیشرفت کار، مطالعات ابتدا در اختیار دستگاه های اجرایی بخشی قرار گرفته و دستگاه مسئول با تشکیل جلسات کارشناسی با حضور مشاور، نسبت به نقد و بررسی محتوای مطالب ارائه شده اقدام نمودند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان با بیان اینکه به منظور تلفیق نتایج بدست آمده در سطوح بخشی و فرابخشی، کارگروه های ذیل شورای برنامه ریزی نیز با حضور مشاور برگزار و گزارشات مرحله ای پیشرفت کار نقد و بررسی شد گفت: افزون بر این با هدف مشارکت و نظارت سطوح شهرستانی و محلی در فرآیند برنامه ریزی، این مطالعات در جلسات مشترک با فرمانداران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و با حضور مشاور برگزار گردید.
وی از اتمام بازنگری مطالعات آمایش استان گیلان در مرداد ماه سال 1397 سخن گفت و ادامه داد: مجموعاً تعداد 109 جلسات مربوط به برنامه آمایش سرزمین برگزار گردید.
محمّدی گفت: دانش و سرمایه اجتماعی سترگی که از رهگذر مطالعات آمایش، در استان گیلان پدید آمده، اندوخته ارزشمندی است که در نظر داریم با بهره گیری از آن، نتایج و دستاوردهای آمایش را به حوزه عمومی بسط داده و با پی ریزی گفتمان آمایش سرزمین به عنوان میثاقی جمعی، ضمانت اجرایی و اثربخشی اقدامات پیش بینی شده در این سند را ارتقا دهیم.
وی به مهم ترین اقدامات اجرایی در این خصوص اشاره کرد و ادامه داد: ارتقای ظرفیت های نهادی به ویژه تغییر در برخی رویه ها و روابط بین سازمانی، تقویت نقش رسانه های محلی استان به عنوان دیده بان برنامه های توسعه استان، تقویت مدیریت برنامه ریزی آمایش سرزمین و استقرار نظام جامع آموزش آمایش سرزمین، بررسی پیشرفت برنامه آمایش استان توسط نهاد دائم پایش و ارزیابی برنامه آمایش استان، تعامل با مراکز تحقیقاتی و متخصصین حوزه برنامه ریزی فضایی، افزایش اختیار و واگذاری بیشتر امور محلی به نهادهای شهرستانی، تشکیل اتاق فکر نخبگان شهرستان های استان و مجمع مشورتی نخبگان گیلان، تشکیل نظام زیرساخت یکپارچه اطلاعات (دولت الکترونیک) به ویژه زیرساخت اطلاعات مکانی(ساترا ) در سطح استانی و شهرستانی، ایجاد پایگاه اطلاعاتی مدیریت آمایش سرزمین جهت اطلاع رسانی فرآیند اجرای برنامه آمایش استان، تشکیل دبیرخانه برنامه آمایش استان در درون دستگاه های اجرایی استان، ارائه گزارش توسط سازمان ها و نهادهای ذی ربط در خصوص انطباق برنامه ها و فعالیت های آن ها با جهت گیری ها، راهبردها، سیاست ها و برنامه های آمایش استان، تهیه و تصویب سازوکار پیشنهادی جهت مشارکت نهادهای بخش خصوصی و مردمی در کارگروه ها و شوراهای تخصصی توسط شورای برنامه ریزی و توسعه استان از جمله مهمترین اقدامات در مطالعات آمایش سرزمین است.
محمّدی با بیان اینکه مهمترین اصل در ایجاد نهاد پایش و ارزیابی توسعه پایدار استان، تعهد و حمایت سیاسی – اداری نهادها و مقامات عالی رتبه مدیریت استان است خاطرنشان کرد: این تعهد باید از جنبه ساختاری به گونه ای باشد که مقامات ارشد اداری استان از جمله استاندار، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، مدیران کل ادارات استان و همچنین مسئولین دیگر نهادهای قدرت در استان، تا مرحله نهادینه شدن از آن حمایت نمایند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان با تأکید براینکه نهاد پایش و ارزیابی برنامه آمایش استان نهادی کاملاً دولتی نخواهد بود اضافه کرد: این نهاد نباید کاملاً دولتی و نه کاملاً خصوصی باشد (گرچه از نظر سازمانی این نهاد می بایست در درون سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان قرار گیرد)، بلکه نهادی عمومی و مدنیِ مستقل است که صاحب نظران و کارشناسانی ازپ بخش های دولتی و خصوصی در آن حضور دارند تا از این طریق به صورت مستمر به رصد فرآیند توسعه استان، پایش و نظارت بر اجرای برنامه آمایش استان بپردازند.
وی تصریح کرد: نهاد پایش و ارزیابی برنامه آمایش استان علاوه بر اینکه برخی از نهادهای رسمی مدیریت استان را در بر گرفته، شکل دهنده شبکه ای از نخبگان و صاحبان اندیشه استان است تا بتواند زمینه های تعامل فکر بین صاحبان اندیشه و تخصص را در استان فراهم آورد و به عنوان بازوی مشورتی نهادهای مدیریتی، اجرایی و شورایی استان عمل کند.
دکتر مظفر صرافی و دکتر کاظمیان مجری مطالعات آمایش گیلان نیز در این نشست به ارائه گزارش اقدامات و نتایج طرح مذکور پرداختند.
تبیین وضعیت موجود، وضعیت مطلوب و سازوکارهای دستیابی به سناریوی مطلوب با تاکید بر راهبرد اقتصاد سبز-آبی، تبیین قابلیتها و توانمندی های طبیعی، انسانی، تاریخی و اجتماعی گیلان و چشم انداز توسعه گیلان در وضعیت مطلوب از جمله موارد مطروحه توسط مجریان طرح آمابش گیلان بودند.
مجریان طرح با تأکید بر این نکته که گیلان تنها نقطه باقیمانده از ایران است که هنوز ظرفیتهای حرکت به سوی توسعه پایدار در آن وجود دارد اظهار داشتند: علیرغم قابلیتهای موجود، وضعیت گیلان به لحاظ اقتصادی و ربست محیطی مطلوب نیست و همواره با بک ناسازگاری میان اشتغال و رشد اقتصادی و محیط زیست مواجه بوده است که می طلبد اقدامات لازم در خصوص حل این مسائل صورت گیرد.